Ji OHD'ê têkildarî 'mafê hêviyê' plana çalakiyê ya 3 mehan

  • rojane
  • 10:19 4 Hezîran 2025
  • |
img

AMED - Rêveberê Navenda Giştî ya OHD'ê parêzer Mehmet Oner diyar kir ku di meha îlonê de 'mafê hêviyê' di Wezîrên Konseya Ewropayê de careke din bê rojevê û dê heta wê demê ji bo Tirkiye têkildarî mafê hêviyê gav biavêje  dê xebatên xwe bidomînin.

Tevî ku di sala 2014'an de biryara Dadgeha Mafên Mirovan a Ewropayê (DMME) der heqê Rêberê Gelê Kurd Abdullah Ocalan de bi cih nehat û 26 sal in li Girtîgeha Bi Ewlekariya Bilind a Tîpa F a Îmraliyê di nava şert û mercên tecrîdê de tê ragirtin, 'mafê hêviyê' bi cih nayê anîn. Par Komîsyona Wezîran a Konseya Ewropayê (KE) ev mijar anî rojevê û ji bo heta Îlona 2025'an di mijara 'mafê hêviyê' de plansaziyan bike, dem dabû Tirkiyeyê.
 
Dema ku hevdîtinên li ser çareseriya pirsgirêka Kurd dewam dikin, Serokê Giştî yê MHP'ê Devlet Bahçelî jî di civîna koma partiya xwe ya 22'ê Cotmeha 2024'an de li ser 'mafê hêviyê' daxuyanî da. Lê belê di nava 10 mehên dawî de, ku hem biryarên AKP'ê hatin nîqaşkirin, hem jî li ser çareseriya pirsgirêka Kurd hat axaftin, gavek bi tenê jî di çarçoveya 'mafê hêviyê' de nehat avêtin.
 
Dema ku Konseya Ewropayê ji bo bicihanîna mafê hêviyê dabû Tirkiyeyê di meha Îlonê de bi dawî bibe, Komeleya Hiqûqnasan a ji bo Azadiyê (OHD) têkildarî mafê hêviyê xebatên xwe zêde kir. OHD'ê biryar daye ku li hemû şaxên xwe panelan organîze bike, bi "Bultena Mafê Hêviyê" jî hedef dike ku bi rêya medyaya farazî hişyariya gel  bike. Her wiha, OHD armanc dike ku di mijara "mafê hêviyê" de bi hevkariya rêxistinên sivîl mijarê vebêje.
 
Rêveberê Navenda Giştî yê OHD'ê parêzer Mehmet Oner li ser 'mafê hêviyê' û axivî. 
 
'DIBE KU CEZA BIDIN'
 
Oner, civîna ku "mafê hêviyê" di rojevê de ye bi bîr xist ku AK BK biryarên di navbera 17-19'ê Îlona 2024'an de ji aliyê DMME'yê ve hatine girtin kontrol dike û destnîşan kir ku AK BK wê di Îlona 2025'an de careke din li hev bicive û bibîne bê ka Tirkiye sererastkirin pêk aniye an na. Oner diyar kir ku eger derbarê binpêkirinan de tu gav neyên avêtin, divê BK cezayan bide Tirkiyeyê û ev yek jî dikare cezayên wekî ku neçûna civînan, cezayên îdarî, cezayên îdarî yan jî dersînorkirina endamtiyê jî di nav de hene û wiha got: "Hêviya me ew e ku Tirkiye heta wê dîrokê, li ser çareseriya wê binpêkirinan, demeke çawa pêşkêş bike." Oner anî ziman biryara li ser 'mafê hêviyê' wê ji bo girtiyên din ên siyasî ku di nava şert û mercên giran de cezayê girtina heta bi hetayê lê hatiye birîn û di nava tecrîdeke giran de tên ragirtin, derbasdar be.
 
'DAXWAZA CIVAKÊ GIRÎNG E'
 
Öner, behsa pêvajoya ku piştî banga Abdullah Ocalan a di 27'ê Sibatê de dest pê kir kir û wiha axivî: "Her kesên li Tirkiyeyê dijîn hêviya xwe bi vê pêvajoyê ve girê dane. Gelek kom ji bo serketina pêvajoyê bi hemû awayî hewl didin. Ji bo pêvajo bi ser bikeve pratîkên hevpar girîng in. Qanûna înfazê herî dawî hat aşkerakirin. Der barê qanûna îdamê de bendewariyên mezin ji civakê hebûn. Lê belê pêk nehat û ti ji bendewariyan bi cih nehat. Biryara PKK'ê ya çek danînê ji bo civakê biryar û gaveke gelekî girîng bû. Dema ku aliyek gaveke wiha girîng bavêje, hûn li bendê ne ku ji hêla din ve jî tevgereke wekheviya nirxan pêk bê. Ji ber vê yekê bendewarî li ser vê qanûna îdamê bûn. Ji bo dewlet karibe polîtîkayên înfazê bike jî di nav de 'mafê hêviyê 'pêwîste di civakê de daxwazeke cidî hebe. Eger pêvajo bi ser bikeve, wê bi efûyeke giştî pêk were. Divê ti girtiyekî siyasî ku Birêz Ocalan jî di nav de ye di girtîgehê de nemîne. Eger îro dewletê di vî alî de gaveke girîng biavêta ku wê  gel bigota hikûmet samîmî ye."
 
'EM Ê 3 MEHAN BIXEBITIN' 
 
Oner diyar kir ku heta civîna AK BK'ê ya ku tê plankirin di meha Îlonê de pêk were, armanca wan ew e ku Tirkiyeyê neçar bikin ku gavan bavêjin û wiha got: "Ji bo vê yekê, me heta hevdîtinê ji bo 3 mehan demdiyar kir û em li ser dixebitin. Em panelên 'mafê hêviyê' lidar dixin û xebatên medya civakî dimeşînin. Me bultena hêviyê weşand û di vî alî de em bi ciddî dixebitin ku Tirkiyeyê bi hemû saziyên mafên mirovan, baro, saziyên mafên mirovan û akademîsyenên di vî warî de dixebitin re heta civînê ji bo tedawîkirina binpêkirinan qanih bikin."
 
'PÊŞÎ LI RÊVEÇÛNA PÊVAJOYÊ VEDIKE' 
 
Oner da zanîn ku ji ber biryara DMME ya li ser 'mafê hêviyê' ku mafekî hatiye bidestxistin e û destnîşan kir ku ji bo Tirkiye li gorî biryara DMME'yê tevbigerin, girîng e û wiha axivî: "Vê qanûnê bi cih naynin. Ev rewşeke ku bi awayekî cidî bandorê li rêveçûna vê pêvajoyê dike. Mijareke duyemîn jî ew e ku qanûn li ser Birêz Ocalan û serlêdanên din nayê kirin. Kêmasiya serlêdana qanûnê xeteriyeke gelekî giran e. Ev tê wê wateyê ku desthilatdariya siyasî dikare di her kêlî û demê de nexwaze qanûn û zagonan bi cih neîne. Em bang li hemû hiqûqnas, akademîsyen, komele û baroyan dikin ku ji bo pêşîgirtina li vê yekê dest bi kar bikin û daxwaz dikin ku ev maf li gorî bangawaziyên me bi cih were anîn û li ber xwe bidin."
 
MA / Rukiye Payîz Adiguzel 

Sernavên din

16:53 Meclisa Jinan a DEM Partiyê çû serdana Dayikên Aştiyê
16:36 Ji bo girtiyên nexweş Ruzgar û Boran banga tehliyeyê
15:27 Pervîn Bûldan: Em ji pêvajoyê bawer in, ji ber ku Ocalan heye
15:16 Xizmên windayan: Bila hestiyên me bidin, bila goreke me hebe
15:16 Li Amedê hejmara kesên ji ber şewatê hatine binçavkirin derket 5'an
14:52 Hafiz Akdemîr dê li cihê ku hatiye qetilkirin bê bibîranîn
14:52 Dayikên Şemiyê: Me qet cejn pîroz nekir
14:41 AKP'ê DEM Partî ziyaret kir: Wê hiqûqa xwîşk/biratiyê bi hev re ava bibe
13:57 Li Dîlokê mirina bi guman a jin û zarokekê
11:29 Pîrozbahiya cejnê ya DEM Partî û MHP'ê: Cihê çareseriyê meclis e
10:31 33 sal derbas bûn: Kujerên Hafiz Akdemîr hê jî nehatine aşkerakirin
10:19 Destdirêjî li 3 xwendekaran kir: Ji ber sûcekî din hate girtin
09:57 Rêxistinên hiqûqî dê ji bo 'mafê hêviyê' serî li Konseya Ewropayê bidin
09:01 Jin dê vê havînê li dijî 'Sala Malbatê' xwe birêxistin bikin
09:01 Sezîn Ûçar a ESP'î: Ji bo pêvajo bi pêş ve biçe divê 'mafê hêviyê' pêk were
09:01 Dîmenên xweşik ên Çiyayê Gilîdaxê: Yên ku dibînin heyran dimînin
09:01 Bi dawîbûnek bû destpêka azadiya aboriya wê
09:00 Azmûn nêz dibin: Derfet wekhev nîn in, xeyalên ji bo çûyîna derveyî welat
09:00 Kana madena Olmez ê AKP'î zirarê dide tenduristiya welatiyan
09:00 ROJEVA 07'Ê HEZÎRANA 2025'AN
08:55 Şaredarê ku bi elektrîkê ket bi giranî birîndar bû
06/06/2025
16:57 Taziyeya kesên ku di şewatê de jiyana xwe ji dest dan tê ziyaretkirin
16:35 Di arefeya cejnê de 10 kesan jiyana xwe ji dest dan
15:55 Girtiyê 30 salî Kar hat berdan
15:09 Şaredariya Bajarê Mezin a Amedê têkildarî şewatê lêpirsîn da destpêkirin
13:15 Tuncer Bakirhan û Tulay Hatimogullari pîrozbahiyên cejnê
12:11 Dr. Miley: Ji bo azadiya Ocalan divê pêşketin hebe
11:48 Li Colemêrgê goristan hatin ziyaretkirin
11:47 Li Eskişehirê ji bo xwendekaran lêpirsîna 'Îmamoglu'
11:35 Kesên di şewatê de jiyana xwe ji dest dan hatin definkirin
11:35 Ji bo teqawitan cejn nîn e!
11:34 Welatiyên li Rihayê: Bi mafên wekhev jiyana bi hev re pêkan e
10:47 'Di Pakêta Darazê de wekhevî nîn e'
10:27 Ji ber zextên psîkolojîk ên şaredariyê civaknas nexweş ket
09:20 Bi navê 'malbata pîroz' êrîşên li ser mafên jinan
09:07 Ji Alain Baiou ji Ocalan re name: Em heta dawiyê li cem te ne
09:01 Girtiyên nexweş ên li Edene û Osmaniyeyê li ber mirinê ne
09:01 Soydan Akay: Divê berdêla çekdanînê aştî û avakarina civaka demokratîk be
09:00 ROJEVA 06'Ê HEZÎRANA 2025'AN
08:11 Vedat Aydin li ser gora xwe hat bibîranîn
07:51 Hejmara kesên di şewata li Amedê de jiyana xwe ji dest dan derket 4'an
05/06/2025
17:44 Kesên ku di 5'ê Hezîranê de hatin qetilkirin hatin bibîranîn: Em dê aştî û demokrasiyê bînin
16:38 Li gelek bajaran serdana goristanan: Em ê têkoşîna xwe bidomînin
16:21 Der barê nexweşê şîzofrenî yê ku polîsan lê da bû û wî gilî kiribûn de biryar
16:14 Li Ebexê 'Bostanê Bajar a Jinan' hat vekirin
15:44 Di êrîşa Îsraîlê de 3 rojnamevan jiyana xwe ji dest dan
15:38 Di êrîşên Tirkiyeyê de 2 HPG'yiyan jiyana xwe ji dest dan
15:32 Kampanyaya 'Ez dixwazim bi Ocalan re hevdîtinê bikim' hat destpêkirin
15:25 Li Basayê nexweşiya tebekê
15:22 DEM Partî: Parastina xwezayê û civaka demokratîk hev temam dikin
14:48 Welatiyên teqawid: Aborî bi aştiyê baş dibe
12:50 5 şaredarên CHP'î ji peywirê hatin dûrxistin
12:09 Dîwana Kongreya 12'emîn a PKK'ê : Ji bo bicihatina biryaran pêwîstî bi siyaseta demokratîk û misogeriya qanûnî heye
10:47 Ji DEM Partiyê biryara '1950 civîn'
10:30 Ji DBP'ê têkildarî Qetlîama 5'ê Hezîranê daxuyanî
10:27 Li Çanakkaleyê bi pîleya 4.8 erdhej
09:07 31 sal in girtî ye ji ber ku negot 'ez bêalî me' serbestberdana wî 8 mehan hat taloqkirin
09:06 'Eger kiryar neyê cezakirin, wê sibe rê li ber mirinên mezintir veke'
09:05 Qeyrana aboriyê li mazata ajalan bandor kir: Dê aborî tenê bi aştiyê ve baş dibe
09:03 Roja Hawirdorê ya Cîhanê: Krîza avhewayê mezin dibe
09:02 ‘Ji ber ku hevjînê wê dadgêr e, qanûn nayê binpêkirin’
09:00 ROJEVA 5'Ê HEZÎRANA 2025'AN
04/06/2025
16:40 Li Licê û Pîran serdana goristanan
15:31 Li Îzmîrê greva karkeran bi dawî bû
15:04 Rapor: Binkirasên xizmên girtiyan jî kontrol dikin
14:38 Ji DEM Partiyê li hember dîmenên binçavkirinê bertek: Bêçareya siyasî
13:59 Li Wanê ji bo protestoya qeyûm ceza
13:55 Li Qoserê mirina jinekê ya bi guman
13:30 Biryarên ku Abdullah Ocalan pêşkêşî kongreyê kirin
13:21 Li Îzmîrê grev di roja 7'emîn de ye
13:20 DFG: Di meha Gulanê 78 rojnameger hatin darizandin
12:50 Serxwebûnê xatir xwest: Ji bo destpêkeke nû…
12:44 Di teqîna 5'ê Hezîranê de birayî wî hatibû qetilkirin: Divê dewlet lêborînê bixwaze
11:54 Tevahiya perspektîfa ku Abdullah Ocalan ji kongreyê re şand
11:26 10' emîn Pakêta Darazê hate qebûlkirin: 8 xal hatin derxistin
11:18 Li Rihayê di du salan de li hemberî 6 hezar û 287 zarok û jinan 13 sûc hatin kirin
10:38 Girtiyê nexweş ê ku hat berdan Başaran: Di pakêta darazê de tiştên dihatin hêvîkirin tunebûn
10:32 Piştî kongreyê yekem lêkolîn: Piştgiriya ji bo biryara PKK'ê ji sedî 71.5 e
10:19 Ji OHD'ê têkildarî 'mafê hêviyê' plana çalakiyê ya 3 mehan
09:53 Andy Carl: Ji bo pêşveçûna pêvajoyê tevlêbûna rêberên siyasî şert e
09:39 Seroka Giştî ya Partiya Şoreşger: Divê sosyalîst di pêvajoyê de perpirsiyariyê tevbigerin
09:22 Lêpirsîna ÎBB'ê: Şaredar jî di nav de 22 kes hatin girtin
09:07 Analîstê daneyan Stevenson: Teknolojiya sûnî di îstîsmara zarokan de xetereyeke nû ye
09:06 Piştî dekbaz nehatin dîtin tedbîr ji bo malên şîrketa firoşkarê krîpto hate dayîn
09:05 Halîde Turkoglû: Bila hemû jin di ronesansa Rojilata Navîn de cih bigrin
09:00 ROJEVA 4'Ê HEZÎRANA 2025'AN
07:40 Li Helebê ji bo azadiya Ocalan meş hat lidarxistin
07:39 Nameya ku Abdullah Ocalan ji bo kongreya PKK'ê şandibû hat weşandin
03/06/2025
15:26 Li Mêrdînê gel Şîrketa GES'ê ji gund qewirand
15:24 Zîhniyeta ku bi salan e neguheriye: Yên binçavkirî bi yek rêz derxistin pêşberî kamerayan
15:11 Ji bo statû û perwerdehiya Kurdî meşiyan Tirba Ehmedê Xanî
15:01 Karsazên hatin kuştin hatin bîranîn: Aştî rûbirûbûn e, darizandina kujeran e
14:14 Bahçelî: Eşkere ye ku rêyeke me ya din nîne
14:07 Di roja 6'emîn a grevê de bang li şaredariyê kirin
12:42 Tulay Hatîmogullari: Dema me zêde nîn e, pêwîstî bi paqijiya rê heye
12:39 Navên Durre Kaya û Muhsîn Melîk dê li Curnê Reş bên parastin
11:54 Li gorî TUÎK'ê di meha Gulanê de enflasyon ji sedî 35,41 e
11:45 Dadgehê, qedexeya li ser navê 'Mem û Zîn' rakir
11:36 Ji MKG'ê rapora meha Gulanê: 5 lêpirsîn, 6 doz, 1 girtin
11:23 Endamê Şandeya Îmraliyê Erol: Siyaseta demokratîk ji çekan xurttir e