'Pêkanîna mafê hêviyê berpirsyariyeke exlaqî û hiqûqî ye'

  • rojane
  • 09:02 3 Hezîran 2025
  • |
img

SÊRT – Serokê Baroya Sêrtê Mûhammed Alptekîn diyar kir ku bicihanîna biryara Dadgeha Mafên Mirovan a Ewropayê ku mafê hêviyê dide cezayê muebbetê yê giran, berpirsyariyeke exlaqî û hiqûqî ya desthilatdariya siyasî û dadgeriyê ye.

Pêvajoya çareseriya pirsgirêka Kurd, piştî 'Banga Aştî û Civaka Demokratîk' a Rêberê Gelê Kurd Abdullah Ocalan, PKK'ê Kongreya xwe ya 12'emîn pêk anî û biryara bêçekbûyîn û fesîxkirinê da, ket qonaxeke nû. Hikûmetê bi daxuyaniyên xwe bendewariyek di nava civakê de afirandibe jî, hînê der barê pêvajoyê de ti gav neavêtiye. Di nava gavên destpêkê yên divê werin avêtin de, pêkanînên li girtîgehan tên jiyîn, rewşa girtiyên nexweş û rêziknameyên li ser girtîbûna heta bi hetayê hebûn. 
 
Daxwaza rêziknameya qanûnî ya der barê biryara Dadgeha Mafên Mirovan a Ewropayê (DMME) de, ku binpêkirina 'mafê hêviyê' yê der barê 'cezayê muebbetê yê giran' ê li hemberî Abdullah Ocalan hat dîtin, di nava daxwazên divê bicih werin anîn de cih digire. Serokê Baroya Sêrtê Mûhammed Alptekîn diyar kir ku ji bo pêkanîna vî mafî ti astengî li pêşiya danîna rêziknameya qanûnî nîne û destnîşan kir ku divê hikûmet di vê mijarê de gavan bavêje
 
BINPÊKIRINA RÊGEZA WEKHEVIYÊ 
 
Dadgeha Mafên Mirovan a Ewropayê (DMME) bal kişand ser rîskên ku ji saziyên mîna Dadgeha Destûra Bingehîn (AYM) an jî Neteweyên Yekbûyî (NY) yên li ser berjewendiyên dewletan ên li ser mafên mirovan tevdigerin û got, "Ev rewş baweriya bi bêalîbûna hiqûqê xera dike û mafên mirovan dixe nava keyfîtiyê. Bi taybetî, negirtina bendewariyên kesane di mafên rasterast ên têkildarî jiyanê de, wekî mafê hêviyê, dibe sedema nediyariyê û prensîba wekheviyê binpê dike. Şîroveyên taybet ên li ser navê berjewendiyên dewletê tên kirin, dikarin rê li ber amûrkirina hiqûqê û tolgirtina siyasî veke."
 
Alptekîn diyar kir ku parêzvanên mafên mirovan divê bicihanîna biryarên neteweyî û navneteweyî bişopînin û ji raya giştî re ragihînin û wiha got: "Divê bi dozên stratejîk biryarên emsal biafirînin, ji bo afirandina zexta siyasî torên hevgirtina navneteweyî xurt bikin û daxwaza dadgeriya serbixwe ya li ser bingeha dewleta hiqûqê her tim di rojevê de bihêlin."
 
Alptekîn da zanîn ku serlêdana takekesî ya mafê hêviyê bi rîsk e û wiha got: "Serlêdanên takekesî wekheviyê û qedexeya cihêkariyê binpê dikin. nediyariya hiqûqî û nelirêtiyê diafirînin. Ew tespîta ku dewlet bi refleksa tolhildanê tevdigere xurt dikin. Bi taybetî jî di mijara pirsgirêka Kurd de cot standartên ku bi salan e dewam kirine ji nû ve hildiberînin û zemînê ji pevçûnê re vedihewînin Eger bi awayekî wekhev, bê şert û merc û bi berfirehî were sepandin, ew ewlehîyê pêk tîne. Lê belê, heke tenê ji bo hin kesan hatibe sepandin dema ku kesên din li derve dihêlin, ev yek bi awayekî berevajiyê wê neewletiyê çêdike. Ewlekariyeke rasteqîn ancax bi dadgeriyeke serbixwe û feraseteke ne cihêkar a hiqûqê dikare pêk were."
 
'DIVÊ HIKÛMET BERPIRSYARIYÊ BIGIRE' 
 
Alptekîn anî ziman ku ji bo hikûmet berpirsyariyê werbigire û wiha axivî: "Berpirsyariyên hikûmetê ev in: Bicihanîna biryarên DMME yê bêyî derengmayîn û cihêkariyê, dûrmayîna navbera helwestên siyasî û biryarên dadgeriyê, dîtina mafê hêviyê weke parçeyek ji aştiya civakî û pêvajoya demokratîkbûyînê, bi taybetî jî ji bo ku baweriya civakî ji nû ve ava bikin bi tevgerîna li ser esasê wekheviyê. Mafê hêviyê ne tenê bendewariya serbestberdana şexsekî di girtîgehê de ye, di heman demê de mafekî bingehîn e ku baweriya civakê ya bi edalet û wekheviyê diparêze. Sepandina vî mafî li gorî mercên takekesî yan jî berjewendiyên dewletê, ne tenê mafê hêviyê yê mehkûman, di heman demê de mafê civakê yê tevahiya siberojê ji holê radike. Ji ber vê yekê, bicihanîna vî maqûlî hem ji bo desthilatdariya siyasî hem jî ji bo dadgeriyê berpirsyariyeke exlaqî, hiqûqî û dîrokî ye."
 
MA / Fethî Balaman

Sernavên din

16:53 Meclisa Jinan a DEM Partiyê çû serdana Dayikên Aştiyê
16:36 Ji bo girtiyên nexweş Ruzgar û Boran banga tehliyeyê
15:27 Pervîn Bûldan: Em ji pêvajoyê bawer in, ji ber ku Ocalan heye
15:16 Xizmên windayan: Bila hestiyên me bidin, bila goreke me hebe
15:16 Li Amedê hejmara kesên ji ber şewatê hatine binçavkirin derket 5'an
14:52 Hafiz Akdemîr dê li cihê ku hatiye qetilkirin bê bibîranîn
14:52 Dayikên Şemiyê: Me qet cejn pîroz nekir
14:41 AKP'ê DEM Partî ziyaret kir: Wê hiqûqa xwîşk/biratiyê bi hev re ava bibe
13:57 Li Dîlokê mirina bi guman a jin û zarokekê
11:29 Pîrozbahiya cejnê ya DEM Partî û MHP'ê: Cihê çareseriyê meclis e
10:31 33 sal derbas bûn: Kujerên Hafiz Akdemîr hê jî nehatine aşkerakirin
10:19 Destdirêjî li 3 xwendekaran kir: Ji ber sûcekî din hate girtin
09:57 Rêxistinên hiqûqî dê ji bo 'mafê hêviyê' serî li Konseya Ewropayê bidin
09:01 Jin dê vê havînê li dijî 'Sala Malbatê' xwe birêxistin bikin
09:01 Sezîn Ûçar a ESP'î: Ji bo pêvajo bi pêş ve biçe divê 'mafê hêviyê' pêk were
09:01 Dîmenên xweşik ên Çiyayê Gilîdaxê: Yên ku dibînin heyran dimînin
09:01 Bi dawîbûnek bû destpêka azadiya aboriya wê
09:00 Azmûn nêz dibin: Derfet wekhev nîn in, xeyalên ji bo çûyîna derveyî welat
09:00 Kana madena Olmez ê AKP'î zirarê dide tenduristiya welatiyan
09:00 ROJEVA 07'Ê HEZÎRANA 2025'AN
08:55 Şaredarê ku bi elektrîkê ket bi giranî birîndar bû
06/06/2025
16:57 Taziyeya kesên ku di şewatê de jiyana xwe ji dest dan tê ziyaretkirin
16:35 Di arefeya cejnê de 10 kesan jiyana xwe ji dest dan
15:55 Girtiyê 30 salî Kar hat berdan
15:09 Şaredariya Bajarê Mezin a Amedê têkildarî şewatê lêpirsîn da destpêkirin
13:15 Tuncer Bakirhan û Tulay Hatimogullari pîrozbahiyên cejnê
12:11 Dr. Miley: Ji bo azadiya Ocalan divê pêşketin hebe
11:48 Li Colemêrgê goristan hatin ziyaretkirin
11:47 Li Eskişehirê ji bo xwendekaran lêpirsîna 'Îmamoglu'
11:35 Kesên di şewatê de jiyana xwe ji dest dan hatin definkirin
11:35 Ji bo teqawitan cejn nîn e!
11:34 Welatiyên li Rihayê: Bi mafên wekhev jiyana bi hev re pêkan e
10:47 'Di Pakêta Darazê de wekhevî nîn e'
10:27 Ji ber zextên psîkolojîk ên şaredariyê civaknas nexweş ket
09:20 Bi navê 'malbata pîroz' êrîşên li ser mafên jinan
09:07 Ji Alain Baiou ji Ocalan re name: Em heta dawiyê li cem te ne
09:01 Girtiyên nexweş ên li Edene û Osmaniyeyê li ber mirinê ne
09:01 Soydan Akay: Divê berdêla çekdanînê aştî û avakarina civaka demokratîk be
09:00 ROJEVA 06'Ê HEZÎRANA 2025'AN
08:11 Vedat Aydin li ser gora xwe hat bibîranîn
07:51 Hejmara kesên di şewata li Amedê de jiyana xwe ji dest dan derket 4'an
05/06/2025
17:44 Kesên ku di 5'ê Hezîranê de hatin qetilkirin hatin bibîranîn: Em dê aştî û demokrasiyê bînin
16:38 Li gelek bajaran serdana goristanan: Em ê têkoşîna xwe bidomînin
16:21 Der barê nexweşê şîzofrenî yê ku polîsan lê da bû û wî gilî kiribûn de biryar
16:14 Li Ebexê 'Bostanê Bajar a Jinan' hat vekirin
15:44 Di êrîşa Îsraîlê de 3 rojnamevan jiyana xwe ji dest dan
15:38 Di êrîşên Tirkiyeyê de 2 HPG'yiyan jiyana xwe ji dest dan
15:32 Kampanyaya 'Ez dixwazim bi Ocalan re hevdîtinê bikim' hat destpêkirin
15:25 Li Basayê nexweşiya tebekê
15:22 DEM Partî: Parastina xwezayê û civaka demokratîk hev temam dikin
14:48 Welatiyên teqawid: Aborî bi aştiyê baş dibe
12:50 5 şaredarên CHP'î ji peywirê hatin dûrxistin
12:09 Dîwana Kongreya 12'emîn a PKK'ê : Ji bo bicihatina biryaran pêwîstî bi siyaseta demokratîk û misogeriya qanûnî heye
10:47 Ji DEM Partiyê biryara '1950 civîn'
10:30 Ji DBP'ê têkildarî Qetlîama 5'ê Hezîranê daxuyanî
10:27 Li Çanakkaleyê bi pîleya 4.8 erdhej
09:07 31 sal in girtî ye ji ber ku negot 'ez bêalî me' serbestberdana wî 8 mehan hat taloqkirin
09:06 'Eger kiryar neyê cezakirin, wê sibe rê li ber mirinên mezintir veke'
09:05 Qeyrana aboriyê li mazata ajalan bandor kir: Dê aborî tenê bi aştiyê ve baş dibe
09:03 Roja Hawirdorê ya Cîhanê: Krîza avhewayê mezin dibe
09:02 ‘Ji ber ku hevjînê wê dadgêr e, qanûn nayê binpêkirin’
09:00 ROJEVA 5'Ê HEZÎRANA 2025'AN
04/06/2025
16:40 Li Licê û Pîran serdana goristanan
15:31 Li Îzmîrê greva karkeran bi dawî bû
15:04 Rapor: Binkirasên xizmên girtiyan jî kontrol dikin
14:38 Ji DEM Partiyê li hember dîmenên binçavkirinê bertek: Bêçareya siyasî
13:59 Li Wanê ji bo protestoya qeyûm ceza
13:55 Li Qoserê mirina jinekê ya bi guman
13:30 Biryarên ku Abdullah Ocalan pêşkêşî kongreyê kirin
13:21 Li Îzmîrê grev di roja 7'emîn de ye
13:20 DFG: Di meha Gulanê 78 rojnameger hatin darizandin
12:50 Serxwebûnê xatir xwest: Ji bo destpêkeke nû…
12:44 Di teqîna 5'ê Hezîranê de birayî wî hatibû qetilkirin: Divê dewlet lêborînê bixwaze
11:54 Tevahiya perspektîfa ku Abdullah Ocalan ji kongreyê re şand
11:26 10' emîn Pakêta Darazê hate qebûlkirin: 8 xal hatin derxistin
11:18 Li Rihayê di du salan de li hemberî 6 hezar û 287 zarok û jinan 13 sûc hatin kirin
10:38 Girtiyê nexweş ê ku hat berdan Başaran: Di pakêta darazê de tiştên dihatin hêvîkirin tunebûn
10:32 Piştî kongreyê yekem lêkolîn: Piştgiriya ji bo biryara PKK'ê ji sedî 71.5 e
10:19 Ji OHD'ê têkildarî 'mafê hêviyê' plana çalakiyê ya 3 mehan
09:53 Andy Carl: Ji bo pêşveçûna pêvajoyê tevlêbûna rêberên siyasî şert e
09:39 Seroka Giştî ya Partiya Şoreşger: Divê sosyalîst di pêvajoyê de perpirsiyariyê tevbigerin
09:22 Lêpirsîna ÎBB'ê: Şaredar jî di nav de 22 kes hatin girtin
09:07 Analîstê daneyan Stevenson: Teknolojiya sûnî di îstîsmara zarokan de xetereyeke nû ye
09:06 Piştî dekbaz nehatin dîtin tedbîr ji bo malên şîrketa firoşkarê krîpto hate dayîn
09:05 Halîde Turkoglû: Bila hemû jin di ronesansa Rojilata Navîn de cih bigrin
09:00 ROJEVA 4'Ê HEZÎRANA 2025'AN
07:40 Li Helebê ji bo azadiya Ocalan meş hat lidarxistin
07:39 Nameya ku Abdullah Ocalan ji bo kongreya PKK'ê şandibû hat weşandin
03/06/2025
15:26 Li Mêrdînê gel Şîrketa GES'ê ji gund qewirand
15:24 Zîhniyeta ku bi salan e neguheriye: Yên binçavkirî bi yek rêz derxistin pêşberî kamerayan
15:11 Ji bo statû û perwerdehiya Kurdî meşiyan Tirba Ehmedê Xanî
15:01 Karsazên hatin kuştin hatin bîranîn: Aştî rûbirûbûn e, darizandina kujeran e
14:14 Bahçelî: Eşkere ye ku rêyeke me ya din nîne
14:07 Di roja 6'emîn a grevê de bang li şaredariyê kirin
12:42 Tulay Hatîmogullari: Dema me zêde nîn e, pêwîstî bi paqijiya rê heye
12:39 Navên Durre Kaya û Muhsîn Melîk dê li Curnê Reş bên parastin
11:54 Li gorî TUÎK'ê di meha Gulanê de enflasyon ji sedî 35,41 e
11:45 Dadgehê, qedexeya li ser navê 'Mem û Zîn' rakir
11:36 Ji MKG'ê rapora meha Gulanê: 5 lêpirsîn, 6 doz, 1 girtin
11:23 Endamê Şandeya Îmraliyê Erol: Siyaseta demokratîk ji çekan xurttir e