‘Sempozyûma Zimanê Kurdî' dest pê kir: Mirov bi zimanê xwe mirov e

  • rojane
  • 16:04 17 Gulan 2025
  • |
img

WAN – “Sempozyûma Zimanê Kurdî” ya Şaxa Egîtîm Sen a Wanê dest pê kir. Di axaftina beşdaran de hate ragihandin ku têkoşîna ji bo ziman kêm e û divê bêtir xebat werin kirin.

Sendîqaya Kedkarên Perwerdehî û Zanistî ya Şaxa Wanê (Egîtîm Sen) îsal bi şiara “Sosyo-polîtîka ziman” di 17-18’ê Gulanê de “Sempozyûma Zimanê Kurdî” lidar dixe. Sempozyûma ku di Salona Baro ya Konferansê de lidarket, ji çar perçeyên Kurdistanê zimanzan beşdar bûn.
 
Di axaftina destpêkê de Serokê Şaxa Egîtîm-Sen a Wanê Mûrat Atabay axivî. Atabay diyar kir ku dewletê di her qadê de zimanê Kurdî qedexe kirî û wiha got: “Zarokên me bi Kurdî neaxivin, li gundan jî êdî bi Kurdî nayê axaftin. Berê navên zarokên me ne bi Kurdî bû lê bi Kurdî diaxivîn, îro navên zarokên me bi Kurdî ne lê em bi wan re zimanê wan ê dayikê xebernadin. Di vê mijarê de divê em bibin berpirsiyar. Mixabin xebatên ku niha tên kirin têrî xilasiya Kurdî nake. Ji bo vê divê em xebatên baş û girîng bikin. Xebatên ziman veguherî pêşbirkê. Divê em xebatên der barê ziman ji vê rewşê derxin.”
 
‘JI BO ZIMAN XEBAT’
 
Piştre endamê Komisyona Zimanê Kurdî Lokman Babat axivî û bal kişand ser girîngiya sempozyûmê di meha Gulanê de û wiha got: “Ger îro em vê sempozyûmê pêk tînin, ev jî bi saya kesên di vê dîrokê de canê xwe ji dest dane ye. Ez wan bi rêzdarî bibîr tînim. Em wek komisyon kursên Kurdî, panel, komên xwendinê, şano û xebatên dîtir pêktînin. Lê mixabin nebûna xebata fermî ji bo ziman  ji ber pêkneanîna berpirsiyariya dewletê ev barê giran dikeve ser xemxurên ziman û saziyên wek me û weşanxaneyan. Lê em dizanin ku van xebata dê têr neke ji bo pêşîlêgirtina xetereya li ser zimanê me. Ji bo vê divê em pir bixebitin.”
 
‘BERÊ DIVÊ EM AZAD BIN’
 
Mêvanê rûmetê yê sempoyûmê Nezîr Ocek diyar kir ku bêyî azadî di tu qadê de em mê pêşnekevin. Ocek destnîşan kir ku ev pirsgirêk ji bo ziman jî derbasdar e û wiha got: “Dê gele me nikaribe bixwîne û binivisîne lewre deste wan di kelebçeyê de ye. Ji bo vê divê bere em û gele me azad bin. Mirov ziman e, ziman mirov e. Divê herkes li zimanê xwe xwedî derbikeve.”
 
Piştî axaftinê, rûniştina ku ji aliyê hîndekar Mazlûm Kanîwar ve rêve diçû, axêver Ánne Márjá Guttorm Graven û Berdevkê Platforma Ziman Şerefxan Cizîrî beşdar bûn.
 
‘LI NORWECÊ ZIMANÊ SAMÎ’
 
Ánne Márjá Guttorm Graven der barê “Li Norwecê Ziman û Çanda Samî” axivî, Graven berê axaftina xwe stranek bi zimanî Samî stra. Ánne Márjá Guttorm Graven rave kir ku li Norwecê tenê li du bajaran bi zimanê Samî tê axavtin û wiha got: “Axêverên vî zimanî 3 hezar kes in. Cihê kuz iman û çanda gelê Samî lê heye wek hev in. Li cîhanê hejmara gele Samî di navbera 50 û 80 hezarî ye. Niha 20 hezar kes bi zimanê Samî diaxivin. Hemû zimanên Samî li ber xetereya windabûnê ye. Tenê li herêmên bakur, rêjeya axêverên zimanê Samî baş e. Li herêmên dîtir hejmara wan di navbera 450-500 kesî ye. Ev rewş jî derî li ber windabûna ziman vedike. Civaka me teqez divê zimanên Samî bide jiyîn. Bi zimanê Samî fîlm, şano û muzîk tên çêkirin lê hejmara axêveran hindik e. Sedema vê jî di salên 1900’î de polîtîkayên asimîlasyonê yê welatên dîtir bû li hember gelê Samî. Ji bo zimanê Samî bê jibîrkirin em rastî polîtîkayên faşîst û tundiyan hatin. Ev yek jî sedema asimilasyona ziman e. Gelên Samî li hember polîtîkayên asîmîlasyonê berxwe dan ev qirkirin vala derxist.”
 
‘LI EWROPAYÊ SOSYO-POLÎTÎKA KURDÎ’
 
Piştre Şerefxan Cizîrî axavtina xwe ya bi ser navê “Li Ewropayê sosyo-polîtîka Kurdî” peşkêş kir. Cizîrî wiha rave kir: “Heta salên 1960’î li gelek welatên Ewropayê polîtîkayên asîmîlasyonê berdewam dikir. Piştî 1960’î ev rewş sivik bû. Nexasim li Swêdê, li Stockholmê pêşketina zimanê Kurdî bi alikariya dedwletê bû. Swêdê div ê mijarê de ekolek avakir. Saziyên ku hatin damezrandin, xebatên li ser Kurdî di vê mijarê de cihek girîng girt. Li Ewropayê pişgiriya dewletê ji boz iman girîng e. Ger ji hêla dewletê ve ji bo van zimanan piştgirî nehata dayîn û perwerdehî çêneba ewqas pêşnediket. Kurdên ku çûne Ewropayê haweyekî azad bi zimanê xwe axivîn û nivisîn ji bo wê zimanê xwe pêşxistin. Barê me yê her warî de ziman e û rêya me dûr . Ji bo wê herkes divê erka xwe bîne cih.”
 
Sempozyûm didome.

Sernavên din

22/05/2025
16:39 Li Colemêrgê ji bo ziman daxuyanî: Li her qadên jiyanê em ê têbikoşin
15:38 ‘Tecrîdê rakin, girtiyên nexweş berd in’
15:16 Wezareta Parastinê: Dê êrişên me bidomin
14:30 Meclisa Zarokan a Konseya Bajar a Amedê hat avakirin
14:24 Erdogan têkildarî destûra bingehîn axivî: Derdekî min ê weke jinûve hilbijartinê nîne
13:10 Tedawiya Akademîsyenê Aştiyê Yîgîter didome
13:09 Rojnameger Oznûr Deger hate berdan
13:09 Ji bo heqaretên zayendperest ên polîsî biryara neşopandinê hat dayin
11:37 Ji malbatên Alî Haydar Kaytan û Riza Altûn peyama spasiyê
11:12 Daxistina cezayê ya bi hinceta ‘arandina nerewa’ cisaretê dide faîlan
10:32 Bakirhan: Yên xwe neguherînin dê nekarin xwe li ser pêyan bigirin
10:12 ‘Bi xespkirina mafê tedawiyê re li girtîgehan stratejiya kuştinê di meriyetê de ye'
09:59 Nivîskar Gretchen Dutschke-Klotz piştgirî da banga Ocalan
09:35 Dadgehê qedexeya walîtiyê ya li ser bîranîna Şêx Seîd betal kir
09:05 Welatiyên Amedê: Bangî Ocalan dikin ku were Meclisê, wê demê çima bernadin?
09:03 Dayika Cemîle Çagirgayê: Kurdan tişta diket ser milê xwe kirin
09:01 Besta tê tunekirin
09:00 ROJEVA 22'YÊ GULANA 2025'AN
08:55 Di Behra Egeyê de bi pileya 6.0’ê erdhej çêbû
21/05/2025
16:50 Hevserokên giştî çûn serdana malbata Tekîk
15:27 Yuksel Koç hate girtin
14:57 Li Wanê wesayîta zirxî li motorsîkletê xist: 2 kes birîndar bûn
14:50 Hevserok çûn serdana şîna Saglam
14:35 Bang li dayikên leşker û polîsan kirin: Werin em dest bidin hev
13:56 Fatma Ozbay: Bi sedyeyê ve hatim kelemçekirin û wisa birin emeliyetxaneyê
13:22 Hestiyên ku li Licê hatine dîtin: Lêkolîneke hiqûqî nehat kirin
12:27 Lêpirsîn li rojnamegerên hempîşeyên xwe bi bîr anîn hate vekirin
12:22 Dozgerî xwest biryara beraetê ya rojnameger Dîren Yurtsever bê betalkirin
12:21 Pêşnûmeya ‘Bila Komîsyona Heqîqet û Edaletê bê avakirin’ da Meclisê
12:09 Ji ber propagandaya rêxistina bênav hatin girtin
11:47 Yîgîter ê rastî êrişa çekdarî hat: Rewşa min baş e
11:38 Parêzera OHD’î hate binçavkirin
11:30 Serokê Weqfa Aştiyê Tahmaz: Em tenê nebin piştevanên pêvajoyê, em bibim kirdeya wê
11:21 Prof. Dr. Koker: Paradîgmaya Ocalan li ser esasê guhertina netewe dewletê ye
11:08 Olgun: Biryara PKK’ê stratejîk e û divê aliyê din jî gavên cidî biavêje
10:37 Halîde Turkoglû: Di komîsyonê de hewceye jin pêşeng bin
10:19 Ji bo tevlibûna danişîna Oznûr Deger bang kir
10:07 Tehliyeya girtiyê ‘poşmantî’ red kirî cara 3’yan hate taloqkirin
09:53 Sayin: Pêvajoya nû dê ji bo sosyalîstan bibe destpêkeke xurt
09:42 Ji bo Erdexan û Qersê hişyariya barana zêde
09:39 Cerdevanan ji bo birîna daran gef li gundiyan xwarin
09:20 DEM Partî dê bi ‘Komîsyonên aştiyê’ re têkoşîna hevpar birêxistin bike
09:03 Li Colemêrg di bin parastina leşkeran de talana xwezayê
09:01 Daxwaza ciwanan a ji bo perwerdeya bi zimanê dayikê
09:00 ROJEVA 21’Ê GULANA 2025’AN
20/05/2025
21:53 Li dijî akademîsyen Yîgîter êrişa çekdarî: Rakirin beşa lênihêrîna awarte
21:35 DEM Partiyê têkildarî hevdîtinan daxuyanî da
16:46 DEM Partî bi YRP’ê re civiya
16:23 Hevdîtina DEM Partî û CHP’ê bi dawî bû
16:20 Siyasetmedarê Kurd Yuksel Koç hate binçavkirin
16:14 Danişîna doza rojnameger Oruç hate taloqkirin
15:01 Amedsporê peymana xwe ya bi Servet Çetîn re bi dawî kir
14:56 Banga ‘Bila Tirkiye Peymana Windakiriyan a NY’ê îmze bike’ hate kirin
14:48 Ji OHD'ê bo Kurdî 5 daxwaz
14:32 Hevdîtina DEM Partî û CHP’ê dest pê kir
13:26 AYM’ê ji bo qeydkirina hevdîtinên girtiyan dîsa got ‘binpêkirin e’
13:11 Kurtulmuş: Kesên dixwazin pêvajoyê jehrî bikin dê hebin, me tevdîr girtine
13:00 HPG: Êrişên artêşa Tirk berdewam in
12:45 Tulay Hatîmogûllari: Ji bo gavên hatine taloqkirin êdî tu astengî neman
12:06 Zozan Çewlîg: Navenda têkoşîna me Rêber Apo ye
11:53 Şêniyên 7 gundan li dijî çêkirina kana keviran di çalakiyê de ne
11:42 Danişîna doza rojnameger Yelda Çîçek hat lidarxistin
11:41 Seyfî Zogurlu: Şerê niha dê zehmettir be
Şiyar Amed: Deriyeke nû tê vekirin
11:25 Ji ber nivîsa 'Let's go Kurdistan'ê doz hate vekirin
10:49 Nivîskar Yûsûf Karadaş: Di nîqaşên Lozanê de hedef CHP ye
10:30 TJA’yê ji bo ‘Meşa Aştiya Civakî’ bang kir
10:29 Dayika Sema Yuceyê: Bila dewlet gavan biavêje
09:58 Li dijî ÎBB’ê operasyona binçavkirinê:22 kes hatin binçavkirin
09:50 Li Stenbolê dê şahiya Cejna Zimanê Kurdî bê lidarxistin
09:40 Nivîskarên Kurd: Ji bo çareseriyê divê Kurdî bibe xwedî statuyeke fermî
09:21 Xelkê Mexmûrê heta daxwazên wan pêk tên dê çalakiya xwe bidomînin
09:17 Di doza 'berpirsiyariya îdarî' ya Dedeogullari de Dadgeha Kargêrî ya Bilind biryar da
09:05 Leşker li derveyî cihê wezîfeyê cînayet kir: Kakilê guleyê hatin guhertin
09:00 ROJEVA 20’Ê GULANA 2025’AN
19/05/2025
15:25 100 malbatên din vegeriyan Şengalê
15:23 Di Hefteya Windayan de Ocak û Karakoç hatin bîranîn
15:21 Çalakiya li dijî ambargoyê di roja 5’an de didome
15:20 YNK û PDK dê bi lîsteyên cuda tev li hilbijartina Iraqê bibin
15:12 Xizmên faîlê 'azardana zarokan' gef li baro û JINNEWS’ê xwarin
14:51 DEM Partî bi Partiya Saadetê re hevdîtinê dike
14:33 Dozger hewl da tundiya polîsan a li dijî rojnameger rewa bike: Êrişkar tevdigeriya
13:51 Bernameya serdanan a DEM Partiyê diyar bû
13:41 Hevdîtina DEM Partî û DEVA’yê bi dawî bû
13:40 Pervîn Buldan: Ji bo avakirina komîsyonan divê tavilê muzakere bên destpêkirin
13:22 Kurtulmuş: Cihê pêvajo lê were axaftin Meclis e
12:44 Rojnameya Xwebûnê bi manşeta ‘Pîrên Kurdistanê’ derket
12:14 Girtiyan li Bucayê li dijî zextan çalakiya greva birçîbûnê dane destpêkirin
12:03 ÎSÎG: Di 12 salan de 2 hezar û 728 ciwanan di cînayetên kar de canê xwe ji dest dan
11:53 Arinç: Mafê hêviyê mafekî girîng e
11:31 Hevdîtina Hevserokên Giştî yên DEM Partiyê û Babacan dest pê kir
11:27 Derwêşên ku mifteya çiyayan dîtin, bûn Kurdistan
10:18 Kesên tev li bîranîna Kaytan û Altûn bûn: Dema avakirina aştiya civakî ye
09:45 Sebahat Tuncel: Têkoşîn neqediya, rêbaza wê guherî
09:04 'Kaytan û Altûn dê dilê milyonan de bijîn’
09:04 'Aştiyeke birûmet bi edaleteke rast pêkan e’
09:03 Rojnameger Baydar: Gavên divê bên avêtin hewceye dewlet biavêje
09:02 'Divê tevgereke jinan a enternasyonalîst bê avakirin’
09:00 Hinek xanî bi bîr û berxwedanê tên avakirin
09:00 ROJEVA 19'Ê GULANA 2025'AN
18/05/2025
20:18 Ji Abdullah Ocalan peyam: Pêdivî bi peymaneke nû heye