Yilmaz: Îşkence û muameleya xerab berdewamiya konsepta 2015’an e

  • rojane
  • 09:24 16 Tîrmeh 2024
  • |
img
AMED - Serokê ÎHD'a Amedê Ercan Yilmaz bal kişand ser zêdebûna îşkence û muameleya xerab a li bajar û navçeyên Kurdistanê û got: "Sedema îşkence û muameleya xerab a li herêmê pêk tê pêvajoya şer a ji sala 2015'an ve dest pê kiriye. Îşkencên tên kirin ji zext û zordariyên ku tê kirin, qut nîne.” 
 
Îşkence, muameleya xerab, binçavkirin û kirinên dijmirovî yên di demên dawî de li bajar û navçeyên bakurê Kurdistanê û Tirkiyeyê pêk tên, carek din sûcê li dijî mirovahiyê xist rojevê. Nemaze li bajar û navçeyên bakurê Kurdistanê li naverasta kuçeyan, polîs, leşker û bekçî îşkence û muameleya xerab li welatiyan dikin. Roj naçe ku dîmenên îşkence û muameleya xerab nayên. Di rojên dawî de li Êlih, Mêrdîn, Rihayê dîmenên îşkencekirina welatiyan derketin holê û bi dehan kes hatin binçavkirin. 
 
Di daneyên Komeleya Mafên Mirovan (ÎHD) û Weqfa Mafên Mirovan a Tirkiyeyê (TÎHV) de jî hejmara bûyerên îşkencekirinê û muameleya xerab ên ku derketine holê jî diyar dibe. Li gorî daneyên ÎHD û TÎHV'ê di sala 2023'an de 800 kesan ji bo îşkence û muameleya xerab serî li dozgeriyê dane.
 
Serokê ÎHD’a Amedê parêzer Ercan Yilmaz ji ajansa me re axivî û bal kişand ser îşkence û muameleya xerab a li welatiyan tê kirin. Yilmaz diyar kir ku dîmenên îşkence û muameleya xerab a di demên dawî de pir eşkere xuya dikin ku ev sûcê li dijî mirovahiyê tê kirin û ev yek carek din dide nîşandan ku polîs, bekçî û leşker wezîfeya xwe bi xerabî dikin. 
 
'DIVÊ POLÎS SEKAN BIN’ 
 
Yilmaz destnîşan kir ku di kêliyên lêgerîna ser welatiyan û wesayîtan û serdegirtina malan de divê polîs, bekçî û leşker bi rewşek sekan tevbigerin û sedemên lêgerîna xwe bînin ziman. Yilmaz da zanîn ku divê polîs û leşker wisa bikin ku kes ji wan aciz û hêrs nebe û li gorî qayîdeyên qanûnî wezîfeya xwe bikin û dema wisa nabe jî welatî nerazîbûna xwe nîşan didin û ev jî dibe sedema ku bi îşkence û muameleya xerab re rûbirû bimînin. 
 
‘ERKEK BERFIREH DANE POLÎS Û LEŞKERAN’ 
 
Yilmaz diyar kir ku bi "Pakêta Ewlehiya Hundir" a piştî berxwedana Kobanê û Geziyê hat derxistin rayeya polîsan hat zêdekirin û got: "Ji bo lêgerîn, sekinandina welatiyan, lêgerîna ser mirovan û nasnameyan, rayeyên gelekî berfireh dan polîs, bekçî û leşkeran. Ji bo şîroveya berfireh were kirin, hin têgîn hatin destnîşankirin û ev gotin; Ew têgînên ku dikarin wateyên wan ên pir berfireh hebin. Me wê demê îtîraz kir û ji wê demê ve her roj hewl hat dayîn ku desthilatdariya qanûnê were zêdekirin. Sedema zêdebûna bûyerên îşkence û muameleya xerab a li bajarên herêmê jî ew e ku pêvajoya şer a ku ji sala 2015’an ve ji nû ve dest pê kiriye. Ev îşkence û muameleya xerab a ku li welatiyan tê kirin jî ji pêvajoya lzext û zordariya ji sala 2015’an ve li ser civakê hatiye destpêkirin, qut nîne.” 
 
POLÎTÎKAYA ‘BÊCEZAHIŞTINÊ’ 
 
Yilmaz anî ziman ku leşker û polîsên li Kurdistanê wezîfedar in, bi motîvasyona "parastina bekaya welat" tên wezîfeyê û diyar kir ku nîşaneya vê yekê muameleya xerab û îşkenceya li welatiyan tê kirinê ye. Yilmaz destnîşan kir ku dema ku îşkence û muameleya xerab tê kirin û dozên van bûyeran vedibin jî ew kiryar ango faîl bi polîtîkaya “bêcezahiştinê” tên xelatkirin û polîtîkaya parastina polîs û leşkeran zêde bûye. Yilmaz detnîşan kir ku heke sûcdar û îşkencekarên darbeya 12’ê Îlonê û kiryarên ku mirovan winda kirin û wan kuştin bihatana darizandin û cezakirin wê îro di sala 2024’an de faîlên îşkenceya li naverasta kuçeyan bêceza nehatina hiştin. Yilmaz da zanîn ku derdê ku desthilatdarî demokratîkbûnê û di wateyek rasteqîn de standartên hiquqa gerdûnî biparêze tune ye û berovajî vê yekê jî dixwaze bi destê polîs û leşkeran civakê bitepisîne û daxwazên civakê minîmalîze bike. Yilmaz got dema ev tişt tên kirin jî daraz jî dibe şirîkê van kirinan. 
 
Yilmaz xwest ku welatiyên bi îşkence û muaeleya xerab re rû bi rû dimînin serî li saziya wan ÎHD’ê û TÎHV’ê bidin û ew ê li dijî van kirinên xerab têkoşîna xwe bidomînin. 
 
 
 

Sernavên din

15/08/2024
12:45 Li çend bajaran serdegirtinên malan: Gelek kes hatin binçavkirin
12:44 Ji Şaredariya Amedê ji bo cotkarên ji şewatê bandor bûne piştgiriya tov
11:34 Temellî: Em modela Rojava pêşniyazî Rojhilata Navîn dikin
10:38 Dr. Tarik Ziya Ekîncî koça dawî kir
10:34 Li Serêkaniyê 4 kes hatin binçavkirin
10:03 Efxanistan ji bo jinan veguherî girtîgehê
10:01 Jinên koçber li her qadê bi cihêkariyê re rû bi rû dimînin
09:47 Dikana ku her tiştê wê bi kurdî ye: Zanga Sê Rengî
09:06 Rouhî Shafîî: Gava şerê me bideng dibe, dinya xwe li bêdengiyê datîne
09:05 Bi hinceta di hucreya yekkesî de 'ragihandinê' dike nayê berdan
09:03 ‘Em bimirin wê karê me jî bimire’
09:02 Girtiya jin ku nexweşiya penceşêrê lê peyda bûye ev 5 meh in nabin kontrolê
09:00 ROJEVA 15'Ê TEBAXA 2024'AN
08:52 Benzîn carek din hat bihakirin
08:47 Di şevekê de 3 jin hatin qetilkirin
14/08/2024
20:17 'Heta talana xwezayê rawestê em ê her derê bikin qada çalakiyê'
18:15 Ji ber stranên kurdî ceza li wan hat birîn
16:19 Rapora Komeleya Dema Jinê: Jin xizmeta bi kurdî dixwazin
15:54 Giliyê qereqola erdê wî yê tapokirî bi têlan girtî kir
15:44 Li Dîgorê 6 jê zarok 17 qurbanî hatin bibîranîn
15:23 Cenazeyê Aktaş bi girseyî hate oxirkirin: Derwêşê kurdan bû
14:26 4 cenaze li nexweşxaneyê tên sekinandin
14:20 130 rewşenbîran bang kirin: Qanûna qetilkirina ajalan betal bikin
13:06 TJA û DEM Partî: Hûn ê li hemberî îradeya jinan têk biçin
12:35 Li Îzmîrê gelek kes hatin binçavkirin
12:31 Cerdevanê li ser sînor: Leşker naxwazin biçin operasyonê
11:53 Mavî yê 75 salî ku krîza dil derbas kir hate girtin
11:42 Waliyê Kerkûkê dest bi peywira xwe kir
11:28 Komkujiya Dîgorê: 31 sal derbas bûn, kujer nehatin cezakirin
11:27 Ji ber vîrusa 'xuriya meymûnê' li Efrîqayê rewşa lezgîn hate ragihandin
11:04 Omer Ocalan ji bo hevdîtina bi Abdullah Ocalan re serî li wezaretê da
10:34 Serdagirtina dawetê: Te çima strana ‘Hinê li teştê kin’ gotiye!
10:16 Hevşaredara Avkevirê Dûman: Pratîka Bûdak xiyanet û teslîmiyet e
10:15 Bayindir: Ya ku li ber têkçûnê ye ne têkoşîna kurdan e, polîtîkayên AKP’ê ye
09:53 Ji SES'ê semînerên tenduristiyê yên bi zimanê dayikê
09:52 Dayikên Aştiyê: Tecrîd û şer îstiqrarê naynin
09:33 Ji rewşa kurê xwe yê di hucreyê de tê ragirtin fikaran dike
09:21 Li Colemêrgê di mehekê de 50 dikan hatin girtin
09:00 Têkoşîna Egîd pêşengiya bi milyonan kesî kir
09:00 ROJEVA 14'Ê TEBAXA 2024'AN
08:53 Li Meletiyê otobûsa rêwiyan wergeriya: 3 jê giran 14 kes birîndar bûn
08:13 Cenazeyê Aktaş gihîşt Meletiyê
13/08/2024
22:28 Li Şirnexê gelek dever hatin qedexekirin!
22:06 Piştî 55 rojan cenazeyên wan hatin veşartin
20:13 2 cenaze radestî malbatên wan hatin kirin
16:38 Weşanxaneya Aramê 16 pîrtûk çap kir
16:29 Jin di kargeha ‘şerê taybet’ de li hev civiyan: Em ê serê xwe netewînin
16:14 Zarokê ku ji zinar ve ket xwarê mir
16:13 Tedawiya karkerên ku di teqînê de birîndar bûbûn didome
15:57 Li Xezeyê hejmara miriyan derket 40 hezaran
15:36 Waliyê Kerkûkê Taha mazbataya xwe wergirt
15:31 Eşîrên ereb êrişên rejîmê şermezar kirin: Em bi HSD’ê re ne
14:58 Artêşa tirk êrişî gundê Efrînê kir
13:16 Endamê Koma Aştiyê Aktaş ber bi Meletiyê ve hate oxirkirin
11:56 Parêzeran ji bo hevdîtina bi Ocalan re serlêdan kirin
11:00 Li Sêwazê erdhej çêbû
11:00 Jinên Iraqî û êzidî: Guhertina Qanûna Rewşa Şexsî êrişeke li dijî mafên jinan e
10:45 Li Agiriyê efsûniya zeviyên gulberojan
10:17 Şahîn a bi îdiaya ‘êrişa bi beroş-exlewîkê’ hatibû girtin tehliye bû
09:51 Li restoranta HD Îskender astengkirina kurdî: Mişterî aciz dibin!
09:50 Dê hewa ji dereceyekê heta 3’yan germtir bibe
09:49 Şêniyên Xanika Jêr: Em dixwazin meseleya qenalîzasyonê ya gund bê çareserkirin
09:04 Cara ewil li Marsê rezervuara avê hate keşfkirin
09:03 Waniyan bertek nîşanî krîzê da: Bila bes ji me re çîrokan bibêjin
09:02 Rojanmeger Îbrahîm: Planên Tirkiyeyê yên ji bo Kerkûkê têk çûn
09:01 Girtiyê ku çavên wî nabînin di hucreyê de bi tenê tê ragirtin
09:00 ROJEVA 13'Ê TEBAXA 2024'AN
08:48 Li sê bajaran gelek kes hatin binçavkirin
12/08/2024
23:32 Berxwedana li dijî qeyûm didome
22:52 Endamê Koma Aştiyê Aktaş jiyana xwe ji dest da wê li Meletiyê bê definkirin
21:36 Rêveberiya Xweser ji bo piştgiriyê şandeyek şand Dêrazorê
18:59 Şaredariya Amedê dê ji bo kurdî termînolojiya hevpar çêke
16:54 Alîgirên Amedsporê yên binçavkirî hatin berdan
16:52 Çalakiya ‘Deng bide azadiyê’: Dawî li tecrîdê bînin
15:36 Li Silopiyayê teqîn çêbû
15:16 Meclis dê ji bo Can Atalay bicive
15:10 Li Dêrazorê di êrişa hêzên Şamê de 14 kes birîndar bûn
15:08 Platforma Jinan a Enqereyê: Dê têkoşîna me ya ji bo mafên xwe bidome
14:42 Sirri Sakik: Alî Budak xiyanetê li gelê Avkevirê kir
14:33 Hevserokên TEV-DEM’ê yên nû diyar bûn
14:09 Rêxistinên gelek bajar û navçeyan ji TÎP’ê îstîfa kirin
13:05 Wezîr Tunç ji bo girtiyên nexweş got: Di destê me de dane tune ne!
12:50 TJA: Divê hemû jin û dinya piştevaniya êzidiyan bike
12:25 Hêzên Îranê kolberek din kuştin
12:14 Rejîma Îranê cezayê hepsê da 2 rojnamegeran
11:50 Kesên di serdegirtina dawetê de hatibûn binçavkirin hatin berdan
11:40 Endamê Meclisa Gel a Dêrazorê: Em li cem HSD’ê şer dikin
10:52 TUÎK: Hejmara bêkaran derket 3 milyon û 305 hezar kesan
10:48 Li Nîjerê ji ber şiliyê hejmara miriyan derket 94 kesî
10:22 Di êrişên Dêrazorê de 2 sivîl birîndar bûn û xesar gihîşt gelek malan
10:14 Cîgirê serokkomarê Îranê Zerîf îstîfa kir
09:09 Cotkarên petêx û zebeş: Heke wiha bidome em ê dev ji cotkariyê berdin
09:09 TÎHEK’ê serlêdana der heqê Soylu de red kir
09:08 Berxwedana Hesandînê didome: Ji xwe re xeyalan çênekin, ev hêj destpêk e
09:07 Nehiştin parêzerê li dijî lêgerînê derketî bi miwekîlê xwe re hevdîtinê bike
09:02 Li Girtîgeha Şirnexê axaftina bi kurdî hat qedexekirin!
09:01 Meteorolojiyê ji bo Serhed û Behra Reş banga hişyariyê kir
09:00 ROJEVA 11'Ê TEBAXA 2024'AN
08:43 Rojnameya Xwebûnê bi manşeta ‘24 saet bû 40 sal’ derket
11/08/2024
23:59 Mîhrîcana Xweza û Çandê ya Depê bi coş dawî bû