'Cezaevlerinde infaz değil, öldürme politikası uygulanıyor'

img

ANKARA - Cezaevlerinin "yaşamdan koparma alanlarına" dönüştürüldüğünü söyleyen DEM Partili Newroz Uysal Aslan, "Her gün iki canın yok edildiği bir sistemin adı nasıl infaz olsun; bu açıkça yok etme politikasıdır" dedi. 

Cezaevlerindeki hak ihlalleri gündemdeki yerini koruyor. Hasta tutsakların tedavilerinin engellenmesi ve tahliyelerin uzatılması, yaşanan ihlallerin başında geliyor. Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) Şirnex Milletvekili Newroz Uysal Aslan, verisi tam olarak bulunmayan 24 Temmuz 2023 ile 2024 yıllı arasında kaç adli ve siyasi tutuklunun yaşamını yitirdiğine dair 1 Kasım 2024’te Meclis Başkanlığı’na soru önergesi verdi. Adalet Bakanlığı, 13 Mart’ta verdiği yanıtta, 24 Temmuz 2023 ile 20 Aralık 2024 tarihleri arasında bin 26 adli ve siyasi tutuklu yaşamını yitirdiği bilgisini verdi.  
 
Newroz Uysal Aslan, bakanlığın açıkladığı veriler ve cezaevlerindeki ihlallere dair değerlendirmelerde bulundu. Cezaevlerinde yaşanan ölümler artık münferit vakalar olmaktan çıkarak sistematik hale geldiğine dikkati çeken Newroz Uysal Aslan, “Bu durum, cezaevlerinin yalnızca özgürlükten yoksun bırakma mekânları değil, aynı zamanda yaşamdan da koparma alanlarına dönüştürüldüğünü ortaya koymaktadır” dedi.  
 
TECRİT POLİTİKASI 
 
Yaşananların bireysel ihmaller ya da idari zafiyetlerle açıklamak yetersiz olduğunu söyleyen Newroz Uysal Aslan, bu durumun iktidarın cezaevi politikasını tecrit ve izolasyon üzerinden kurgulamasından kaynaklandığını belirterek, “Mahpuslara tanınan hakların birer lütuf ya da teslim alma aracına dönüştürülmesi, cezaevlerini insanlıktan uzak, soğuk bir denetim ve disiplin mekanizmasına çevirmiştir. Bu yaklaşım, mahpusun insanca yaşama hakkını tanımak yerine, onu itaat ve boyun eğme üzerinden biçimlendirme gayreti taşımaktadır. Ayrımcı anlayış, cezaevlerinde yaşamın değil, ölümün süreklileştirildiği bir rejimi doğurmuştur” diye ifade etti.  
 
'YÖNETİM ZAAFI DEĞİL KASITLI YOK ETME'  
 
Cezaevlerinin siyasi tutsaklar için disiplin laboratuvarına dönüştürüldüğünü, iktidarın bununla sadece bedeni değil, hafıza, direnç ve umudu hedef aldığını belirten Newroz Uysal Aslan, Ortaya çıkan tablonun bir yönetim zaafı değil; bilakis cezaevleri üzerinden yürütülen kasıtlı, planlı ve ideolojik bir yok etme stratejisinin tezahürü olduğunu dile getirdi. 
 
Cezaevinin koşullarının da tutukluların sağlıklarını yitirmesine neden olduğuna işaret eden Newroz Uysal Aslan, “Fiziksel koşullar, psikolojik baskılar, izolasyon, hijyen eksikliği ve sürekli tedirginlik hali mahpusları zamanla yıpratıyor. Ancak hastalanmak bu zincirin sadece ilk halkası. Cezaevlerinde hastalanan mahpuslar çoğu zaman tedaviye erişemiyor, var olan rahatsızlıkları da tedavi edilmediği için ağırlaşıyor. Bu, doğrudan ölüm oranlarını artıran en temel nedenlerden biri. Hasta mahpusların hastanelere sevki keyfi biçimde engelleniyor. Revir talepleri sürüncemede bırakılıyor, kelepçeli muayene ve jandarma eliyle uygulanan ağız içi arama gibi insan onurunu zedeleyen uygulamalar dayatılıyor. Bu dayatmalar, özellikle siyasi mahpuslar tarafından kabul edilmediği için tedavi hakları fiilen ortadan kaldırılıyor.  
 
Hekim-hasta mahremiyetinin ihlali, hijyen dışı revir ortamları, ilaçların zamanında verilmemesi, sağlıklı beslenmeye ve temiz suya ulaşamama gibi koşullar tedaviyi imkânsızlaştırıyor. Tüm bu uygulamalar birer 'ihmal’ olarak görülemez; bunlar sistemli bir politik tercihin parçalarıdır. Cezaevlerinde sessiz bir ölüm rejimi inşa edilmiş durumda. Bu yalnızca ihmal değil, aynı zamanda tedavi hakkının gaspı yoluyla uygulanan bir öldürme stratejisidir.” 
 
Adana Suluca Cezaevi’nde tutulan Fevzi Aslan’ın 5 Temmuz 2024 ile 2 Mayıs 2025 tarihleri arasında tam 18 kez hastaneye sevkinin istenmesine rağmen sadece 3’ünün gerçekleştiğini 15’inin ağız içi arama dayatmasını kabul etmemesi nedeniyle iptal edildiğini söyleyen Newroz Uysal Aslan, “Bu, yaşam hakkının ihlalidir. Kısacası, cezaevi yalnızca bir tutukluluk alanı değil hastalığın üretildiği, tedavinin engellendiği ve ölümlerin göz göre göre gerçekleştiği bir rejim biçimidir. Bu tabloyu görmeden hiçbir cezaevi politikasını, insan hakları ihlallerini ya da ölüm oranlarını sağlıklı biçimde değerlendiremeyiz” diye ifade etti.  
 
CEZAEVİNDEKİ ÖLÜMLER ARAŞTIRILMIYOR 
 
İktidar tarafından cezaevinde yaşanan ölümler ve “şüpheli ölümlerin” araştırılmadığı, “doğal ölüm”, “intihar”, “kalp krizi” gibi soyut ve muğlak ifadelerle dosyaların kapatıldığına işaret eden Newroz Uysal Aslan şöyle devam etti: “Oysa biz biliyoruz ki birçok ölüm, sistematik ihlallerin ve bilinçli ihmallerin sonucu. Cezasızlık burada yalnızca bir sonuç değil; bir yöntem haline gelmiş. Biliyorsunuz ALS hastası olan Abdulkadir Kuday, tüm tedavi talepli başvurulara, ağırlaşan durumu tüm araçlar kullanılarak kamuoyuna aktarmamıza rağmen ne insan onuruna uygun tedavisi yapılabildi ne de ailesinin yanında tedavi olabilmesi için tahliye edildi. İnsanın kaç kiloya düştüğünü söylerken zorlandığı Kutay hakkında ‘Toplum için tehlikeli’ denildi. ‘Verilen hapis cezası ağırlaştırılmış müebbet olduğundan ne olursa olsun hayatı boyunca cezaevinden çıkamaz’ denildi. Yani toplumun gözleri önünde zamana yayılmış ölümü tüm topluma izletildi.” 
 
'HER SAYI BİR UTANCIN İTİRAFI OLUR'
 
Bakanlığın verileri gizlediğine işaret eden Newroz Uysal Aslan, “Sayılar açıklanmıyor çünkü her sayı bir utancın, bu rejimin suç ortaklığının itirafı olurdu. Bu, sadece verileri saklamak değil; gerçekliği manipüle etmektir. Şeffaflık yoksa, adalet de yoktur” diye konuştu. Bakanlığın açıkladığı verinin felaket ve katliamın adı olduğunu belirten Newroz Uysal Aslan, “Günde iki insan cezaevinde yaşamını yitiriyor ve buna hâlâ 'İnfaz sistemi' diyorlar. Devletin yaşam hakkını korumak zorunda olduğu ancak korumadığı devlete hukuk devleti denilir mi? Dile getirdiğimiz sayı değil; her biri bir hayat. Her gün iki canın yok edildiği bir sistemin adı nasıl infaz olsun, bu açıkça yok etme politikasıdır” dedi. 
 
'ÖLÜM SİYASETİ TERK EDİLMEDEN BARIŞ OLMAZ'
 
Cezaevinde ölümlerin önüne geçmek için öncelikli olarak hasta tutsakların serbest bırakılması gerektiğini, İdare ve Gözlem Kurullarının keyfi uygulamalarının ortadan kaldırılması ve bağımsız denetim mekanizmalarının kurulması gerektiğini söyleyen Newroz Uysal Aslan,  “Cezaevinde hak, hukuk, yaşam yoksa dışarıda da özgürlük yoktur. Bizim mücadelemiz yalnızca içeridekiler için değil, hepimiz için. Çünkü içerideki sessizlik büyürse, dışarıdaki vicdan da sağırlaşır. Barışa giden yol, zindanlardan başlar. Sessizliği değil direnişi büyütmek zorundayız. Bugünlerde geçtiğimiz tarihi süreç içerisinde unutulmamalı ki; barış, ancak yaşam hakkıyla başlar. Bu yaşam hakkı, fiziksel olduğu gibi kültürel siyasal ve sosyolojiktir. Dile, kültüre, kolektif varlığına yönelmiş her türlü yok sayma ve yok etmeye karşı yaşam hakkını savunurken bunun başlangıç noktası elbette fiziksel yaşamın varlığıdır. Bu nedenle zindanlar boşalmadan cezaevlerinde ölüm siyaseti terk edilmeden toplumsal barış da sağlanamaz” diye ifade etti.  
 
Son dönemde cezaevlerinde provakasyon olarak tanımlanabilecek uygulamalar yapıldığını belirten Newroz Uysal Aslan, “Örneğin Karabük T Tipi Cezaevinde ‘İyi hal’ eşik puanı yüksek olduğu halde infazı 4 kez uzatılan Ahmet Bayna’ya çıkarıldığı son kurulda ‘Şu anda bir sürecin olduğu, …PKK lav edilmesi durumunda benzer bir örgüt kurulursa katılır mısın?’ sorusu soruldu” diyerek yapılan durumu özetledi.  
 
MA / Mehmet Aslan  

Diğer başlıklar

27/05/2025
21:52 ‘Demokrasi, faili meçhul cinayetlerin aydınlatılmasıyla gelir’
21:43 Wan’da ‘Çîrokên Müzikal’ buluşması
21:32 Gözler DEM Parti-AKP görüşmesinde
21:24 Amed’de Kürtçe Kitap Günleri başladı
20:26 Sudan Sağlık Bakanlığı kolera salgınına karşı uyardı
20:20 Ege Denizi’nde 4.3 büyüklüğünde deprem
20:17 Özgür Özel, Ahmet Davutoğlu ile görüştü
20:09 DEM Parti - AKP görüşmesinde Yargı Paketi ile ilgili öne çıkanlar
19:31 AP ve DEM Parti heyeti Şengal’i ziyaret etti
19:24 AB'den 150 milyar euroluk ‘savunma’ planı
18:41 Vali korumasının çocuğa tecavüz ettiği ATK raporuyla kesinleşti
18:39 30 yıllın ardından tahliye edilen Altun’a kitlesel ziyaret
18:31 Uyuşturucuyla Mücadele Platformu'ndan bilgilendirme çalışması
18:14 SKM Genel Sözcüsü Tanya Kara hakkında tahliye kararı
18:07 HDK İzmir: İşçilerle dayanışmamız kriminalize edilemez
17:34 Cizîr’de üç gün sürecek festivalin startı verildi
17:26 ETHA muhabiri Akgün gözaltına alındı
17:23 Gazze'de 54 bin kişi katledildi
17:16 DEM Partili Sevtap Akdağ çiçeklerle karşılandı
16:54 AKP ve MHP’nin Meclis Başkanı adayı Kurtulmuş
16:47 İran'da 1 ayda 170 kişi idam edildi
16:33 Erdoğan yeni anayasa için 10 hukukçu görevlendirdi
16:12 Efkan Ala'dan yeni anayasa açıklaması
15:52 Gazetecilerin yargılandığı dava ertelendi
15:46 Marmaris'te orman yangını
15:31 İtalya'dan Werîşe Muradi'ye onursal vatandaşlık
15:24 İstanbul Barosu'ndan duruşma öncesi dayanışma çağrısı
15:18 Amed’de 31 Mayıs’taki yürüyüşün hazırlıkları sürüyor
15:15 Bahçeli: Her şeyin bir vakti var ve o vakit yaklaşmıştır
15:02 ÇHD’lilerden mahkemeye: Pişmanlığı suçlulardan bekleyin
15:01 Kadınlardan kayyıma 'protokol iptali' tepkisi
14:17 Siyasilerin yanına konulan adli tutuklu yangın çıkardı
14:16 Sınır dışı edilen El Gazi için çağrı: Geri dönüşünü sağlayın
14:02 Madra'da maden kapasite artışına tepki
13:26 DEM Partili Sevtap Akdağ hakkında tahliye kararı
12:43 Bakırhan: Bu sürecin menziline demokrasi ve hukuku koyduk
12:37 DEM Parti’den MHP görüşmesine dair açıklama
12:24 DEM Parti ve MHP görüşmesi sona erdi
12:02 SGDF Eşbaşkanı Berfin Polat hakkında tahliye kararı
11:43 İBB Başkan Vekili Aslan hakkında soruşturma
11:28 DEM Parti ve MHP görüşmesi başladı
10:57 DEM Parti ve AKP görüşmesi tarihi netleşti
10:44 'Yasak kitap' davasında beraat
10:34 Şiddet faili Hebun Eker tutuklandı
10:06 İdris Şahin: İktidar hak ve özgürlükleri pazarlık konusu yapmadan adım atmalı
09:51 SES Eş Genel Başkanı: Barış toplum sağlığı için de önemli
09:48 'Organik' pazarda işler durgun
09:42 29 yıldır oğlunun kemiklerini arıyor
09:41 İnsan hakları savunucuları TMK'nin kaldırılmasını istiyor
09:18 Yazar Sever: 'Demokratik toplum' halklar arası köprü olabilir
09:17 Yasadışı bahis operasyonu: 8 şirkete kayyım atandı
09:12 Devlet kendi komisyonunun belirlediği rayiç bedeli az buldu
09:12 Avrupa’daki kadınlar inisiyatif kurdu: Sürecin öncüsü olacağız
09:11 30 yıl tutsak kalan Oral: Sürecin hızlı ilerletilmesi gerekiyor
09:09 Şengal Özerk Meclisi Eşbaşkanı: Asıl mücadele yeni başlıyor
09:06 Amed’de kadınlar 31 Mayıs’a hazırlanıyor
09:04 Wan'da şüpheli kadın ölümlerine 'intihar' kılıfı
09:04 'Süreç kadın fikriyatıyla ilerlemeli, eşit temsiliyet olmalı'
09:01 Mahkemeden emsal karar: Vali tüm eylem ve etkinlikleri yasaklayamaz
09:00 27 MAYIS 2025 GÜNDEMİ
26/05/2025
22:32 Dolapdere’de Güneş Dayanışma Evi açıldı
22:25 Vanspor-Elazığspor maçı yarıda kaldı
22:09 Hasta tutsaklar için çağrı: Reform süreci başlatılsın
22:03 Ankara’da ‘İmamoğlu’na özgürlük’ yürüyüşü
21:57 Özel’den ‘Free İmamoğlu’ açıklaması: DEM Parti’nin özel durumu vardı
21:02 Almanya'da 50’den fazla okul tahliye edildi
20:47 Sivas'ta maden ocağında patlama: 1 kişi hayatını kaybetti
20:27 Besê Hozat: Bu süreçle bütün Türkiye değişecek
20:07 Özerk Yönetim, Hol Kampı için Şam iktidarıyla anlaştı
19:57 ABD 'ateşkes' haberlerini yalanladı
19:52 İBB soruşturmasında 36 kişi hakkında tutuklama talebi
19:26 Bir sigara grubuna daha zam
19:23 Narin Güran cinayetinde verilen cezalar onandı
19:05 AKP Sözcüsü Çelik: Süreçte ortaya koyulan diyaloglar fevkalade sonuçlar doğurdu
18:10 DEM Parti, MHP ile görüşecek
17:59 Zehra Kınık Demir’e ödül gibi ceza!
17:31 ‘Genim Gêrano Elo’ kilamı yeniden aranje edildi
17:27 Emek Demokrasi Güçleri’nden Çiğli işçilerine dayanışma ziyareti
17:09 DEM Parti il binasına taşlı saldırı
15:58 'Çıplak arama' dayatması Tıp Dünyası'nda ele alındı
15:37 İzmir'de rektör atamaları protestosu
15:18 Tutsak Yaküt’ün tahliyesi 6 ay ertelendi
14:50 Êlih kayyımından kadın çalışanlara mobbing
14:49 AYM '3600 ek gösterge' düzenlemesini iptal etti
13:49 İHD Amed Şubesi: Süreç heba edilmemeli
13:34 Gülistan Kılıç Koçyiğit: Derhal hukuksal adımlar atılmalı
13:15 Amed'deki toplantıda 'Demokratik Kadın Konfederalizmi' vurgusu
12:51 Cizîr dosyası avukatı Demir: Beklentimiz hızlı ve hakkaniyetli bir karar
12:05 AİHM, Cizîr için Türkiye'den savunma istedi
12:02 Esenyurt'ta yangın
11:45 CHP kurultay davasında tedbir talebine ret
11:15 Siyasette hareketli bir hafta başlıyor
10:15 Venezuela’da seçim: Katılım yüzde 42, kazanan Maduro
09:48 'Zıplamayan Tayyipçi'ye tutuklama: Karar ifade hürriyetine aykırı
09:43 İBB soruşturmasında gözaltına alınanlar adliyeye sevk edildi
09:42 Öcalan: Bir isyanı bitiriyoruz, parlamento karar almadan nasıl olacak?
09:29 Keskin Bayındır: Meclis tatile girmeden inisiyatif oluşturulmalı
09:20 Valilik engeli nedeniyle onlarca hayvan öldü
09:06 Amed'de 'Kürt Kadın Parlamenterler Konferansı' yapılacak
09:05 Yüzde 92 engelli hasta tutsağın durumu kötüye gidiyor
09:04 CPT üyesi Osman: Saldırılar sürecin önünü tıkıyor
09:03 Sarıkaya: Özsavunmamız örgütlülüğümüzdür
09:02 DGD-KON Başkanı Daş: Kürt sorunu eşitlik temelinde çözülmeli
09:02 Hasta tutsağın avukatı: Hayatından endişe duyuyoruz
09:01 Laura Castel: Abdullah Öcalan serbest bırakılmalı
09:00 İran'da Kürtçe öğretenlere yargı tehdidi
09:00 26 MAYIS 2025 GÜNDEMİ
08:31 İsrail'den okula saldırı: En az 24 ölü
25/05/2025
21:43 Malta, Filistin’i tanımaya karar verdi
21:36 Konya’da bir kadın katledildi
21:30 Amed Kadın Emek ve Kültür Sanat Buluşması konserle son buldu
20:57 Kaypakkaya’nın mezarı iki kamerayla izlenmeye alındı
20:26 Açlık grevindeki hayvanseverler taleplerini dile getirdi
20:20 Felsefeci Alenka Zupancic’den Abdullah Öcalan’a destek
19:29 Uzman çavuş, babasını öldürdü
19:25 Yeşil Sol Parti Eş Sözcüleri göreve devam edecek
19:19 Bahar Şenliği’nde şarkı söyleyen Cem Akarsu tutuklandı
18:55 Bedrettin Akdeniz mezarı başında anıldı
18:42 KNK Kongresi sona erdi: Yürütme Konseyi üye sayısı artırıldı
17:54 ‘Kürtçe’ye dönük engel ve yasaklar kaldırılsın’
17:11 Barış paneli: Süreç bin yıllık stratejik bir ortaklık temelinde ilerliyor
15:40 Leyla Güven: Devlet adım atarak samimiyetini ortaya koymalı
14:12 Dêrsim'de kavga: Cemevi Başkanı Seyrek öldürüldü
14:10 30 yıllık tutsak Altun'a kitlesel karşılama
13:59 İzmir'de vapur seferleri iptal edildi
12:50 Tülay Hatimoğulları: Barışa sadece Kürtlerin değil 86 milyonun ihtiyacı var
12:18 TSP’den Yüksel Koç’un serbest bırakılması çağrısı
11:55 KNK Eşbaşkanlığı’na yeniden Ahmet Karamus ve Zeynep Murad seçildi
11:35 KNK’den ortak deklarasyon: Ulusal konferansla güçlerimizi birleştirelim
11:15 Öğrencilerin gündemi tutsak arkadaşlarının özgürlüğü için mücadele
10:26 İtalyan sağlık heyetinin Şengal ziyaretine engel
10:10 Bakırhan: Kardeşlik hukuku Meclis’teki pratiklerle vücut bulacak
10:02 Jin dergi 'Bedel, hafıza, direniş' kapağıyla çıktı
09:40 Riha Barosu Başkanı: Toplumsal barış için ‘umut hakkı’ uygulanmalı
09:33 Melda Onur: Meclis'teki komisyonda STÖ'ler de olmalı
09:12 ‘Yüzleşmeye’ çağrı romanı: Aram ile Leyla
09:10 Rojin Kabaiş’in şüpheli ölümü: Savcılar net bir şey söylemiyor
09:09 6 çocuğunu yitiren anne: Evlatlarımızı güzel günler görmek için toprağa verdik
09:08 Arjantin İşçi Partisi’nden Kane: Türkiye’de Kürtler özgür değilse kimse özgür değil
09:07 Kadınlar demokratik toplum için yerel yönetimleri tartıştı
09:06 Hacı Lokman Birlik'in annesi: Toprağımızda özgürce yaşamak istiyoruz
09:04 Amed Kadın Emek ve Kültür Sanat Buluşması: Bu tür etkinlikler artırılsın
09:01 Hasta tutsağın annesi: Yasal düzenlemeyle çocuklarımıza kavuşmalıyız
09:00 25 MAYIS 2025 GÜNDEMİ
24/05/2025
23:44 Kulîlkên Biharê çocuk korosuna yoğun ilgi
23:36 Ev ziyaretinde süreç konuşuldu
23:11 Kürt Dil Bayramı’na çağrı: Herkesi sürecin ruhuyla davet ediyoruz
22:33 Atina’daki konferans sona erdi
22:17 Cannes Film Festivali’nde ödüller verildi
22:10 'İmamoğlu' pankartına soruşturma