Êlih’in Sason ilçesinde tütüne kota getirilmesinin ardından 2007 yılından sonra çilek yetiştiriciliğine ilgi arttı. 5 çiftçinin 5 dönümde başladığı çilek yetiştiriciliği şu an 2 bin dönümü aşmış durumda. 2018 yılında Êlih Ticaret ve Sanayi Odası'nın (BATSO) başvurusu üzerine "Sason Çileği" coğrafi işaret olarak tescillendi. Kendine has aroması ve özellikleriyle dikkati çeken Sason Çileğinin hasadı her yıl Nisan ayında başlıyor ve Kasım ayına kadar devam ediyor. İlçede geçen yıl 2 bin 300 hektarlık alanda 6 bin ton çilek üretimi yapıldı. Ancak bu yıl bu sayının düşmesi bekleniyor. Nedeni ise artan girdi fiyatları. Kentteki çilek yetiştiricileri, elektrik, gübre, ilaç, mazot ve işçi ücreti gibi girdi maliyetlerinden şikayetçi. 

 

FİYAT HENÜZ BELİRLENMEDİ

 

Ekonomik zorluklardan kaynaklı İstanbul’a göç eden ve 15 yıl burada kalan Gezmiş Aydınoğlu, 2022'de yeniden Gundênû (Tekevler) köyüne geri dönerek çiçek yetiştiriciliğine başladı. Aydınoğlu, "Daha önce tütün vardı ancak yasaklandı. Bundan kaynaklı işsiz kaldık ve köyden göç etmek zorunda kaldık. İstanbul’da 15 yıl çalıştığım iş yerinden çıkarılınca köye döndüm ve çilek üreticiliğine başladım. İkinci yılında dolu vurdu, bu yıl iyi gidiyor. İlk hasadı geçen gün aldık. 250 kg aldık. Önümüzdeki günlerde yine hasat yapacağız 600 kg bekliyoruz” dedi.

 

Girdi maliyetlerinin üreticiyi zorladığını söyleyen Aydınoğlu, "Özelikle elektrik bizi zor duruma düşürüyor. Hibe desteği de çekilmiş durumda. Daha fiyatı belirlemiş değiliz. Toptancılar ile görüşme halindeyiz. Çileğin maliyeti tütünden daha fazla olduğu için ilçe halkı tütüne yöneliyor. Böyle giderse biz de tütüne yöneleceğiz. Girdi maliyetlerinden indirim yapılmasını ve hibe desteğinin tekrardan sağlanmasını istiyoruz. Biz çileği dünya markası yapmak istiyoruz. Bunun için herkes elini taşın altına koymalı” diye konuştu. 

 

HİBE DESTEĞİ BEKLİYORLAR

 

Emin Erdem, girdi maliyetlerinin artmasından kaynaklı emeklerinin karşılığını alamadıklarını belirtti. Çileğin 8 aylık bir emekle yetiştirildiğini söyleyen Erdem, "Girdi maliyetlerinden kaynaklı zor günler geçiriyoruz. Yani altından kalkamasak mecbur yine batıya işçi olarak gitmek zorunda kalacağız. Maliyet çok. Hibe desteği yok. İlk ekim yapıldığında vardı. Sonrasında bu destek çekildi. Topraklarımız üretim açısından iyi bunun bilinci ile yaklaşılmalı. Coğrafi işaret almış bir ürünümüz var, buna sahip çıkalım" diye kaydetti.

 

Hewrê (Kilimli) köyünde 5 yıldır çilek yetiştiren Aydın Argış da girdi maliyetlerinden dert yandı. Argış, "Sabah akşam çilek ile uğraşıyoruz. Biz yetmiyoruz. Mecbur işçi tutuyoruz. Elektrik ve gübre fiyatı çok yüksek. Çok hassas bir meyve, yağmur yağsa bile etkileniyor. Henüz fiyatı belirlenmemiş. İlk hasadı yaptık. Önümüzdeki günlerde fiyatı netleşecek. Girdi maliyetlerine denk bir fiyat olmalı. Geçim kaynağımız olan çileğe sahip çıkılmalı” şeklinde konuştu. 

 

MA / Fethi Balaman