Zirai don çiftçilerin baharını dondurdu!

MELETÎ - Meletî'de yaşanan zirai don, bu yıl beklenen ürün rekoltesini sıfıra düşürdü. İlk defa böyle bir durumla karşılaştıklarını belirten çiftçiler, durumu "felaket" olarak nitelendirdi. 

Dünyanın yaş kayısı ihtiyacının yüzde 25'ini, kuru kayısı ihtiyacının ise yüzde 85'ini karşılayan Meletî'de, 12 Nisan'da hava sıcaklıklarının mevsim normallerini altına düşerek eksi 12-17 dereceye kadar seyretmesi çağla açmaya başlayan kayısı ağaçlarını vurdu. Ülkede yaş kayısının yaklaşık yüzde 50'sinin, kuru kayısının ise yüzde 95'inin üretildiği kentte yaşanan zirai don, tarihte ilk kez kayısı rekoltesindeki beklentiyi sıfıra düşürdü. Sıcaklıkların mevsim normallerinin üstünde seyretmesiyle erken çiçek açan kayısı ağaçlarının sürgün, yaprak ve gövdeleri, gelen ani donla yandı. Ağaçların, gövde, yaprak ve sürgünlerinde donun neden olduğu yanmanın getirdiği kararmaların gözle görülebildiği kentte, artan üretim maliyetlerinin yanında gelen zirai don, çiftçileri zor durumda bıraktı. Kentteki üreticiler yaşadıkları felaketi 6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen depreme atıfta bulunarak olayı "2'nci deprem" olarak nitelendirdi. 
 
Merkez Battalgazi ilçesi kırsal Zekan mahallesinde üreticilik yapan Hüseyin Yılmaz (54), ilk kez böyle bir felakete tanıklık ettiğini söyledi. Yılmaz, "Beklentimiz zararların karşılanması. Ağaçlar büyük zarar gördü, sadece bu yılın ürünü yanmadı, gelecek yılında ürünleri yandı. Çiftçi Kayıt Sistemi (ÇKS) ve ya sigortası olan ya da olmayan herkese destekleme yapılması lazım. Ağaçlar 10-15 gün içinde filizlenmese ağaçların öldüğü anlamına gelir. Ürünlerden vazgeçtik, ağaçları kaybedebiliriz. Sadece Malatya'da değil, birçok ilde don olayı var. Malatya'da tek geçim kaynağı kayısı, başka alternatif ürün yok. Ağaçları kesersek ne yapacağız bilmiyorum. Bu felaketten sadece kayısı üreticisi değil, toplayan, piyasa yapan, nakliye yapan yüz binlerce kişi etkilendi" diye konuştu.
 
UMUTLAR SENEYE BIRAKILDI
 
Serîncê kırsal mahallesinde üreticilik yapan Ali Gelgeç de (55) yaşananları felaket olarak adlandırarak, "Bu felaket 6 Şubat 2023 depreminden sonra yaşadığımız en büyük felaket. Şimdiye kadar böyle bir şey görmedik. Geçtiğimiz yıllarda bazı bölgelere don olurdu, ancak bu sefer çok geniş bir coğrafya ve yüzde yüz etkilenme söz konusu. Sadece Malatya değil, birçok yerde benzer felaket söz konusu. Eskiden tütün ekerdik, pancar vardı, ancak şuan o alternatif ürünümüz de yok. Herkesin tek geçim kaynağı olan kayısıya yüzde yüz don vurdu. Bu yüz binlerce insanı etkiledi. En çok mağdur olan üreticiler oldu. Tek umudumuz ağaçların gelecek sene ürün vermesi. Yetkililer bu felaket ile karşı karşıya kalan üreticilerin borçlarını ertelemeli ve destekleme vermeli. Yaklaşık 300 bin TL zararım söz konusu" ifadelerini kullandı. 
 
TEK GEÇİM KAYNAĞI KAYISI
 
Aynı mahallede üretici olan Mehmet Yeşilçayır (73), 200 ağacının soğuktan yandığını belirterek "Bu affettir. 73 yaşındayım, daha öncede benzer durumlar oldu don vurdu, ama hiç bu kadar zarar vermedi. Kayısı Malatya'nın tek geçim kaynağı. Sadece çiftçiler değil, birçok kişi geçimini kayısıdan sağlıyor. Biz üreticiler olarak gübre verdik, ilaç verdik, ama ürün yandı. Herkes ortalama 70-80 bin TL masraf yaptı. Dal kurusa kesmemiz lazım. Ağaçlar 20-30 yıllık ağaçlar. Çözüm yetkililerin üreticiyi desteklemesi" şeklinde konuştu. 
 
Yazihan ilçesi Balaban kırsal mahallesinde 15 yıldır kayısı üreticiliği yapan Muharrem Özbey (51), yüksek tarımsal girdi fiyatlarına dikkati çekerek "Zararımız çoktur. Şimdiye kadar 200 bin TL masraf yaptım, seneye yetişmesi için en az 200 bin TL daha masraf yapacağım. Bazı ağaçları kesmek zorunda kalacağım. Soğuktan dolayı bazı ağaçlar artık kendine gelmez. Tarım Sigortaları Havuzu (TARSİM) var. Devlet yüzde 70 destekliyor. Ama primi çok yüksek olduğu için ve gücümüz yetmediğinden tam paket yapamıyoruz. Tam paket yapamadığımız için bir destek alamıyoruz. Üreticilere güven vermediği için kimse bu sigortayı yapmıyor, yapamıyor. Zirai dondan öncede sorunlarımız vardı. Üreticilerin zararları karşılanmalı ki gelecek yıl için üretim yapabilsin" diye belirtti. 
 
 TALEB FAİZSİZ KREDİ 
 
Meletî merkez ilçe Battalgazi'de yaklaşık 30 yıldır kayısı üreticiliği yapan Ali İlker Çıplak (55), üreticinin talebinin faizsiz kredi olduğunu dile getirerek, şunları dile getirdi: "Benim yaklaşık 500 ağacım var, ama bir tane kayısı vermeyecek. Gelecek senede vermeyebilir. Bir destekleme olmaz ise kayısı üreticisi biter. Geçen yıllarda rekolte düşüktü, işçilik ücretleri yüksekti. Gübre, ilaç fiyatları fahiş bir şekilde arttı. Sıkıntılar zaten vardı, zirai don ile bu sıkıntılar büyüdü. Buralarda hayvancılık yok. 30 yıl önce buralarda pancar, ayçiçeği üretiliyordu, ancak zamanla bitti. Şimdi de kayısı bitme noktasında. Üreticiler kazanmıyor, aracılar kazanıyor. Malatya'nın milletvekilleri yaşanan bu sorunu gündeme getirmiyor. Binlerce kişi çevre illerden gelip burada kayısı topluyordu ama bu yıl hiç biri gelemeyecek. Onlarda mağdur oldu" 
 
MA / Emrullah Acar
 

Diğer başlıklar

11/06/2025
21:23 İsrail'in saldırılarında 73 Filistinli katledildi
21:05 Ferdi Zeyrek soruşturmasında gözaltına alınanlar serbest
20:13 Cezaevinde yaşamını yitiren Yardımcı toprağa verildi
20:09 Efrînli 4 Kürt kaçırıldı
19:48 ABD Büyükelçiliği önünde Filistin protestosu
19:40 KHK eyleminde Filistin’e yapılan saldırıya tepki
19:08 Cenevre eylemi: Abdullah Öcalan’ın özgürlüğü çözümün kilididir
19:02 İsrail'de gözaltında tutulan Şuayb Ordu’nun yarın serbest bırakılması bekleniyor
18:57 Ferdi Zeyrek soruşturmasında gözaltına alınanlar adliyede
18:00 Çanakkale’de orman yangını
17:56 Hayvan katliamı dosyasında kamu görevlilerine soruşturma izni verilmedi
17:37 Sırrı Süreyya Önder anısına ‘Derviş’ şarkısı
17:31 Amed’de eczacıyı öldüren fail tutuklandı
17:14 Basa’da yıldırım çarpması sonucu 100 keçi öldü
16:48 Narin Güran dosyasına katılma talebinin reddine itiraz
16:38 Kayyım tarafından işten çıkarılan işçilerden sendikalarına tepki
16:01 İzmir Büyükşehir Belediyesi'nden 'toplu işçi çıkarma' kararı
15:54 Pegasus’a ait Amed uçuşunda ırkçı yaklaşım: Türkçe öğrenin
15:49 Akdeniz Belediye Meclis üyesi hakkında tahliye kararı
15:43 TJA’dan İsrail saldırısına tepki
15:41 İran’da 1 siyasi tutsak daha idam edildi
15:27 Girê Spî’de mayın patlaması: 1 genç öldü
15:26 DEM Parti'den İmralı'ya gitme hazırlığı: Farklı siyasi partiler de Öcalan ile görüşebilir
15:23 Bahar Aksu davasında ağır ceza talebi
14:52 Rezan Belediyesi ‘katılımcı bütçe’ modelini devreye koyuyor
14:34 Gabar’da petrol kuyusunda çalışan işçi ağır yaralandı
14:33 PRIO raporu uyarıyor: Çatışmalar derinleşiyor, dünya parçalanıyor
14:15 Cinsel istismardan yargılanan müftü göreve iade edildi
14:14 Simav'da bir deprem daha
14:08 Bakırköy Cezaevi önünden seslendiler: Hasta tutsaklar acil serbest bırakılsın
13:49 İsrail, yardım bekleyen Filistinlileri katletti
13:27 'Çocuğa tecavüz' şikayeti üzerine gözaltına alındı
12:04 DEM Parti 'süreç' gündemiyle toplandı
11:54 Polisten kavgaya 'şiddetli' müdahale
11:47 İSİG: Mayıs ayında en az 177 işçi hayatını kaybetti
11:43 Uyuşturucuya karşı yapılacak yürüyüşe çağrı: Gelin birlikte değiştirelim
11:21 3 belediyede seçim: GOP CHP’den AKP’ye geçti
10:31 Zeynel Kete: Alevilerin sosyolojik dokuları ‘demokratik toplum' modeliyle örtüşüyor
10:04 Pasûr dağları rengarenk
10:01 İstanbul'da metro arızası
09:57 Ağır hasta tutsak Çam’ın tahliyesi için savcıya başvuru
09:46 Tutsak yakını: Toplumsal barış için İdare ve Gözlem kurulları lağvedilmeli
09:45 Wergenima 9 yıldır asker ablukasında
09:37 Kadın Kent Bostanları ile kent komünü kurmayı hedefliyorlar
09:23 Kolombiya’da eş zamanlı bombalı saldırılar: 7 kişi öldü, 50 yaralı
09:23 Los Angeles’ta sokağa çıkma yasağı ilan edildi
09:22 7'nci Ma Music Günleri başlıyor
09:10 ‘Çocuk işçiliği sermaye için devlet eliyle meşrulaştırılıyor’
09:06 12 saat güneşin altında çapa sallayan işçiler: Geçinemiyoruz
09:05 Amed sokakları: Sürecin ilerlemesi için Öcalan özgür olmalı
09:04 Yazmacı: Hasta mahpusların tahliyesi için hiçbir kanuna ihtiyaç yok
09:03 Kürt Böreği Festivali’nde asimilasyona karşı mücadele çağrısı
09:02 Baharın geç geldiği Ewrekê güzelliğiyle büyüledi
09:02 Çatışmalı süreçte eşini ve iki çocuğunu kaybetti: Öcalan'ın yanındayız
09:01 Meclis Şirnex’teki talana sessiz: Botan’ın doğasına savaş açıldı
09:00 11 HAZİRAN 2025 GÜNDEMİ
08:35 7'nci Kürtçe Oyun Yazma Yarışması başvuruları başladı
07:59 Ferdi Zeyrek'in ölümüne dair 2 gözaltı
10/06/2025
22:52 Helin Ümit: Devlet ve iktidar söylem düzeyinde kalıyor
22:23 DEM Parti İstanbul ilçelerinde ‘infaz düzenlemesini’ protesto etti
22:15 AP ve Fransız avukatlarından Kuzey ve Doğu Suriye’ye ziyaret
22:05 Bursa’da 23 tarım işçisi zehirlendi
21:38 Avusturya’da okula silahlı saldırı
21:28 Kuzey ve Doğu Suriye'de eğitim toplantısı: Sınavlar için tedbirler açıklandı
21:06 Halk TV sahibi hakkında yakalama kararı
19:47 Madleen gemisi aktivistleri için 'harekete geçin' çağrısı
19:08 Özgürlük Filosu, sınır dışı edilmeyi kabul etmeyen aktivistleri açıkladı
18:58 Rusya ile Ukrayna arasında esir takası sürüyor
17:40 Özerk Yönetim ve Şam ortak eğitim komiteleri toplandı
17:32 Sayıştay Daire Başkanlığına Zekeriya Tüysüz seçildi
17:00 Silahlı saldırıya uğrayan eczacı yaşamını yitirdi
16:39 Kadın katliamı davasında ağırlaştırılmış müebbet talebi
15:54 IHRNGO: İran’da 8 ayda bin 20 kişi idam edildi
15:46 AYM’den mektuplara el konulmasına ihlal kararı: Demokratik toplumda yeri yok
15:42 Sûr'daki şüpheli kadın ölümünde bir tutuklama
15:21 Kayyım, belediyeye ait 30 taşınmazı satışa çıkardı
15:20 İHD’den Hatice Onaran için Avrupa Parlamentosu’na mektup
15:09 Minibüs motosiklete çarptı: 2 genç hayatını kaybetti
15:07 Dersîm’de hasta tutsaklar için eylem: Derhal serbest bırakılmalılar
14:08 Bahar Aksu’nun failleri yarın hakim karşısına çıkacak
14:03 İzmir'de 2 noktada yangın
13:47 Ferdi Zeyrek son yolculuğuna uğurlandı
13:42 Kütahya’da 4,5 büyüklüğünde deprem
13:38 Mülakat mağduru öğretmenler bakanlık önünde eylemde
13:35 KRT TV'de direniş 7. gününde
13:30 Bismil’de alacak-verecek kavgası
12:55 SES eski Eş Genel Başkanı Adıbelli beraat etti
12:12 Madleen gemisindeki 4 kişi sınır dışı edildi, 8’i gözaltına alındı
12:06 Danıştay hakimi başından vurulmuş halde bulundu
11:52 Gar Katliamı'nda hayatını kaybedenler anıldı
11:49 İsrail Yemen ve Lübnan’a saldırdı
11:17 İran, ABD’ye karşı teklif sunacak
10:56 ‘Kimliğimi yaşamak için bedel ödedim’ diyen 30 yıllık tutsağın tahliyesine engel
10:50 Saldırıya uğrayan Kolombiya cumhurbaşkanı adayının durumu kritik
10:35 İsviçreli BastA! Partisi’den Öcalan ile görüşme talebi
10:17 Xarpet’te baraj gölüne giren çocuk yaşamını yitirdi
09:48 Alandeşt’te ilk kez piknik yaptılar: Yayla yasakları son bulsun
09:43 Otobüs firmaları da eski bayramları arıyor
09:31 Trump protestolara karşı iki bin asker görevlendirdi
09:06 Ankara'nın nabzı: Toplumsal barış için Meclis sorumluluk almalı
09:04 AKP’nin aile politikasına karşı mücadele çağrısı
09:04 Çatışmalı süreçte ailesinden 4 kişiyi yitirdi: Sadece konuşmakla barış olmaz
09:03 Kulu ve Cihanbeyli’de tarlalarda verim yüzde 80 düştü
09:02 Mûş Belediyesi'nden kadınlara yönelik 3 yeni proje
09:01 Lisa Çalan: Sürecin toplumsallaşmasında sanata büyük rol düşüyor
09:01 ‘NADA’nın kongre kararlarında Öcalan’ın fikirleri ön açıcı oldu’
09:00 10 HAZİRAN 2025 GÜNDEMİ
08:33 İsrail ‘Madleen’ gemisindeki aktivistleri sınır dışı ediyor
09/06/2025
23:47 Trump’tan göçmen protestoları tehdidi
23:09 İmamoğlu, Zeyrek’in cenazesi için başvuruda bulunacak
23:04 İsrail, 61 Filistinliyi katletti
21:43 Madleen gemisi Aşdod'a götürüldü
21:32 Şam-Süveyde yolu çatışmalar nedeniyle kapatıldı
20:41 Türkiye, Kobanê’de çiftçilere ateş açtı
19:52 Eskişehir’de Madleen saldırısı protesto edildi
19:15 Hastanenin başhekiminden Zeyrek açıklaması
18:56 Ferdi Zeyrek için taziye mesajları
17:53 Uluslararası Af Örgütü: Madleen gemisine saldırı uluslararası hukuk ihlalidir
17:45 Belediye Başkanı Zeyrek hayatını kaybetti
17:15 Abdullah Öcalan'ın 'Demokratik Toplum Çağrısı' Mısır’da sınav sorusu oldu
17:13 Rusya-Ukrayna arasında ilk esir takası gerçekleştirildi
16:58 Kürt Böreği Festivali'nde Abdullah Öcalan'ın selamı iletildi
16:30 Sêrt’te silahlı saldırı: 1 kişi yaşamını yitirdi
15:31 30 yıllık tutsağa Amed’de coşkulu karşılama
15:26 Xozat’ta madene karşı yürüyüş
14:24 Kütahya'da arka arkaya depremler
13:50 İsrail'in ‘Madleen’ müdahalesine tepki: İnsanlık suçu
12:13 Filozof Löwy: Öcalan’ın tarih ve toplum düşüncesi çok güçlü
11:55 Hastaneden Ferdi Zeyrek açıklaması
10:50 Irak'tan ‘Abdullah Öcalan ile görüşmek istiyorum’ kampanyasına destek
10:15 İzmir'de trafik kazası: 5 ölü
09:51 Amed’deki yangın soruşturmasında yeni gelişme
09:09 Dünya halkları Abdullah Öcalan'la görüşmek istiyor
09:07 Şirnex'te 15 bölge bin 350 gündür yasaklı
09:06 Av. Rihan Gök: 10. Yargı Paketi sürecin ihtiyaçlarını karşılamıyor
09:04 SYKP’li Turgan: Solun örgütsel bir yenilenmeye ihtiyacı var
09:03 Dünya Çocuk İşçiliğiyle Mücadele Günü: MESEM’ler kapatılsın
09:02 Öcalan çocuklara kalem hediye etti: Yeni yaşamı inşa ediyoruz
09:00 09 HAZİRAN 2025 GÜNDEMİ
08:50 İmralı'dan Jineoloji Akademisi’ne mektup: Yarım kalan projem Jineoloji ile yol aldı
08:34 ABD'deki eylemler 3'ncü gününde
08:11 İsrail’den Madleen gemisine müdahale: 12 aktivist gözaltında
08/06/2025
22:02 4 kişinin yaşamını yitirdiği yangınla ilgili 2 tutuklama
20:15 Mêrdîn'de akraba kavgası: 1 ölü, 10 yaralı
18:18 Gazeteci Akdemir anıldı: Mücadelemiz sürecek
17:30 Otizimli çocuğun cansız bedeni bulundu
16:51 İsrail Gazze'ye yardım götüren gemi için harekete geçti
15:43 Bakırhan Qers’te yurttaşlarla bayramlaştı
15:22 Barış Anneleri: Toplumsal barış için kapı kapı çalışacağız
15:09 Öcalan’dan bayram mesajı: Halkımızın kurbansız Kurban Bayramı’nı kutluyorum