Êzidîler küllerinden doğdu

img
HABER MERKEZİ - Şengal'de üzerinden 10 yıl geçen 74'üncü Ferman'ın yaralarını dayanışmayla saran Êzidîler, inşa ettikleri sistemle küllerinden doğdu. MXDŞ Eşbaşkanı Cîhan Celo, "Êzidîlerin her bir yarası, Sayın Öcalan'ın demokratik ulus paradigmasıyla kapanıyor" dedi. 
 
DAİŞ’in 3 Ağustos 2014 tarihinde Irak'ın Musul vilayetine bağlı Şengal’e yönelik düzenlediği saldırının üzerinden 10 yıl geçti. Êzidîlerin "74'üncü Ferman" olarak nitelendirdiği katliamda, resmi olmayan rakamlara göre 3 bine yakın kişi katledildi. Bazı araştırmalara göre bu sayı 2 bin 855, 2 bin 700. DAİŞ'liler, binlerce kadın ve çocuğu katliam sırasında esir aldı. Esir alınan birçok kişi daha sonra toplu mezarlarda bulundu. Bazı kadınlar köle pazarlarında satıldı. Binlerce Êzidînin akıbeti ise, aradan geçen 10 yıla rağmen henüz bilinmiyor.
 
KDP ÖLÜME TERK ETTİ
 
Tüm dünyanın gözleri önünde yaşanan katliamın bu denli büyük olmasında, Irak hükümeti ve KDP'li güçlerin kenti terk etmesi etkili oldu. Kentin güvenliğinden sorumlu KDP'li güçler, tek bir kurşun sıkmadan kamyonlara binerek Êzidîleri katliamla yüz yüze bıraktı. DAİŞ saldırısından kaçarak Şengal Dağı'na sığınan Êzidîlerin imdadına ise, 12 HPG’li yetişti. DAİŞ saldırılarının püskürtülmesi sonrası Kuzey ve Doğu Suriye’den Sivil Savunma Birlikleri’nin (Yekîneyên Parastinên Sivîl-YPG) yaşam koridoru açmasıyla Êzidîler kurtarıldı. 
 
YENİDEN İNŞA
 
DAİŞ saldırıları sürerken Êzidîler, Êzidxan Komutanlığı altında örgütlendi. 2015 yılının başlarında Şengal'in özgürleştirilmesi için hamle başlatıldı. Êzidîxan Komutanlığı, 13 Kasım 2015’te Şengal merkezininin tamamen özgürleştirildiğini duyurdu. Êzidîler, sonraki süreçte özgürleştirilen Şengal’de küllerinden yeniden doğdu. Özerk bir yönetim kuran Êzidîler, meclisleri ve askeri güçlerini kurdu. Demokratik ulus paradigmayla komün ve meclislerle yeni bir inşa süreci başladı. İnşa süreci devam ederken binlerce Êzidî de yönünü yeniden Şengal'e verdi. 
 
9 EKİM ANLAŞMASI 
 
Şengal'de hayata geçirilen bu sisteme karşı 9 Ekim 2020'de Hewlêr ve Bağdat arasında "9 Ekim Anlaşması" imzalandı. Birleşmiş Milletler (BM) Irak Özel Temsilcisi Jeanine Hennis-Plasschaert'ın gözetiminde imzalanan ve ABD, İngiltere ile Almanya ve Türkiye’nin de destek verdiği anlaşma hayata geçirilemedi. Anlaşmayla, Özerk Yönetim’in feshedilmesi ve Şengal’in Irak ordusuna teslim edilmesini öngörüyordu. Ancak Şengalliler, kendi iradeleri dışında imzalanan anlaşmayı kabul etmedi. 
 
Anlaşmanın yanı sıra 10 yıllık süreçte Şengal sık sık hedef oldu. Türkiye'nin Şengal'e dönük hava saldırıları yıllardır devam ediyor. Söz konusu saldırılarda DAİŞ'e karşı mücadele veren komutanların da aralarında olduğu çok sayıda kişi hayatını kaybetti. 
 
CELO: ÊZIDÎ TOPLUMU YENİDEN DİRİLDİ
 
Şengal Demokratik Özerk Meclisi (MXDŞ) Eşbaşkanı Cîhan Celo, 74'üncü Ferman süreci ve sonraki süreci değerlendirdi. 74'üncü Ferman'ın Êzidîler için yeni bir süreç olduğuna dikkati çeken Celo, "Fermandan sonra Êzidî  toplumunda ciddi değişiklikler yaşandı. Bazı işgalci güçler Êzidî toplumunu ortadan kaldırmak istiyordu. Êzidîler imkanlarıyla kendilerini korudu. Bu fermandan sonra Êzidîler kendi askeri ve siyasi güçlerini kurdu. Şengal'de yeni bir sistem inşa edildi" dedi. 
 
Irak hükümeti ve KDP'nin Êzidîleri DAİŞ'e teslim ettiğini söyleyen Celo, kendilerini kurtaran gücün ise HPG'liler olduğunu kaydetti. Celo, "Özgürlük savaşçıları sadece Şengal'in korunmasını değil, Êzidî toplumunun örgütlenmesini de kendine görev olarak gördü. Êzidî toplumu kendini demokratik ulus paradigmasına göre örgütledi. Êzidî tarihinde ilk defa askeri bir güç oluşturuldu. İlk defa Êzidî bir kadın ordusu (YJŞ) kuruldu. Bugün bu toplumu bu kadınlar koruyor. Yine Özerk Yönetim bünyesinde meclisler, kurum ve kuruluşlar kuruldu. Êzidî toplumu yeniden dirildi" ifadelerini kullandı. 
 
KURULAN MECLİSLER
 
Ferman sonrası Êzidîlerin örgütlenmeye başladığını ve yeni bir inşa sürecine giriştiğini dile getiren Celo, "Bütün engelleme, tehdit, saldırılara rağmen kendini yoktan var etti. Halen günümüze kadar bu topluma yönelik saldırılar ve baskılar sürüyor. Egemen güçlerin bu toplum üzerinde pazarlıkları ve hedefleri var. O zaman planladıkları soykırım gerçekleşmedi. Ancak hemen akabinde DAİŞ çetelerine karşı direnenler hedef alındı. 2015 yılında Özerk Yönetim kuruldu. Burayı özgürleştiren güçler Serdeşt'te kaldı. Bu nedenle Şengal'de ilk meclis Serdeşt'te kuruldu. Kurulan bu meclisler, kadın-erkek eşitliği, kadın ve gençlik örgütlenmesine dayanıyordu. Şu anda Özerk Yönetim çatısı altında 13 meclis bulunuyor. Ayrıca TAJÊ var ve TAJÊ çatısı altında kurulmuş kadın meclisleri var. Ekonomi, sağlık ve ekoloji komiteleri de var. Özerk Yönetim imkanları ölçüsünde Şengal'de hizmet verebilir. Eksikleri var ama toplumumuzla birlikte çözeceğiz ve üstesinden geleceğiz" bilgilerini paylaştı. 
 
KADINLAR ÖNCÜLÜK YAPIYOR
 
Yeni sistemin inşasına kadınların öncülük ettiğini dile getiren Celo, şunları söyledi: "Şengal her yönden kuşatılmış durumda. Pek çok zorluğu var ama bu zorluklara rağmen toplum kendini örgütlüyor. Burada bulunan binlerce güç Êzidî toplumuna sırtını döndü. Ancak şuanda burada inşası yapılan demokratik ulus sistemine kadınlar öncülük ediyor. Çünkü 2014 yılında kadınlar şahsında bir toplum bitirilmek isteniyordu. Ancak kadınlar bu topluma öncülük ederek bu saldırılara cevap oldu. Şengal'de DAİŞ'e karşı başarının sırrı ise Sayın Öcalan'ın fikir ve felsefesidir. Bunu her alanda esas alanlar da kadınlardır. Şengal'de bu toplum her bir hücresi bu fikir ve felsefe ile besleniyor. Êzidîlerin her bir yarası, Sayın Öcalan'ın demokratik ulus paradigmasıyla kapanıyor."
 
'ÊZIDÎLER ÖZERK YÖNETİMİ ESAS ALIYOR'
 
KDP'nin kurduğu kamplardaki Êzidîlerin de Şengal'e geri döndüğünü söyleyen Celo, "Bu toplumun hakkını ve değerlerini koruyacak olan Özerk Yönetim'dir. Bu hakikat Şengal'e dönüşlerde bir kez daha açığa çıkıyor. Bugün KDP kamplarında kalan Êzidîler yavaş yavaş Şengal'e dönüyorlar. Çünkü Şengal'in onlar için tek güvenli alan olduklarını fark ettiler. Bütün plan ve tehditlere rağmen Özerk Yönetim'in yanında yer alıyorlar. Çünkü bir sorunu olduğunda ya da bir engelle karşılaştığında imdadına yetişecek olanın Özerk Yönetim olduğunu fark etti. Bizler bu toplum için ne gerekiyorsa yapmaya hazırız. Bu topluma sahip çıkmak bizim temel görevimizdir" ifadelerini kullandı. Celo, kamplarda kalan bazı Êzidîlerin ise Şengal'e dönüşlerinin KDP tarafından engellendiğini söyledi. 
 
'YOLUMUZ DİRENİŞTİR'
 
Tüm saldırılara rağmen inşa çalışmalarını sürdüreceklerini vurgulayan Celo, şöyle devam etti: "2020 yılında 9 Eylül Anlaşması imzalandı. Bu anlaşmanın içeriği de burada Êzidîleri koruyan güçleri tasfiye etmekti. Burada kurulan güçleri birbirinden ayırtmaktı. Êzidxan Asayişi'ni ortadan kaldırmak ve zayıflamak istediler. Bizlerin KDP'ye karşı tutumumu bellidir. Irak hükümetine karşı tavrımız nettir. Şengal'e saldırılar oluyor ancak bir tavır sergilemiyorlar. Bizim ne Irak hükümetine ne de başka bir hükümete ihtiyacımız yok. Bizler kendimizi koruyoruz. Onlar da bunu bildikleri için 9 Ekim Anlaşması'nı imzaladılar. Bizim siyasetimiz, yolumuz direniş dışında bir şey değildir. Bu yüzden Êzidîler Özerk Yönetimi sahiplenmeli ve bu planları boşa çıkartmalıdır."

Diğer başlıklar

01/07/2025
23:31 MİT Başkanı İbrahim Kalın Hewlêr'i ziyaret etti
23:23 'Jin, jiyan, azadî' diyen yönetmen yeniden gözaltında
23:07 Tetwan'da binler festival konserinde buluştu
22:48 Gözaltına alınan 23 öğretmen serbest bırakıldı
22:15 Amed, Agirî ve Êlih'te halk buluşmaları: Devlet şeffaf davranmalı, adım atmalı
21:43 Çiğdem Doğu: Kürt halkı kendi kendini yönetmeli
Ayten Dêrsim: Her mahallenin komünü olmalı
21:34 Emekçiler 'Kayıma karşı ne yapmalı' sorusunu tartıştı
20:52 Torun: Meclis sürecin yasal düzenlemelerini bir an önce hayata geçirsin
20:28 Mêrdîn'de Demokratik Toplum bulaşmalarının startı verildi
20:17 Kadınlar, kadın katliamlarına karşı yürüdü
20:00 Hindistan'da fabrikasında patlama: En az 36 işçi yaşamını yitirdi
19:55 Orman yangıları nedeniyle 50 binden fazla kişi tahliye edildi
19:41 Amed'de bir kadın katledildi
19:26 KESK İzmir Şubeler Platformu'ndan gözaltı protestosu
19:13 Bakırhan, Avrupa'dan gelen heyetle bir araya geldi
18:45 İHD: Yangına müdahaledeki gecikme yaşamı tehdit ediyor
18:29 Seferihisar'da yangın: Başkandan yardım çağrısı
18:12 Kayyım protestolarında 5 tahliye
17:53 Özel'den 'Leman' açıklaması: Saygısızlığa da linçe de izin vermem
17:35 Sekasur'da başlatılan çadır nöbeti devam ediyor
17:21 Öğretmenler yürüyüşünde 23 gözaltı
17:05 HDK'den Leman açıklaması: İfade özgürlüğünü savunacağız
16:49 Erdoğan: Mizah kisvesiyle yapılan açık bir kışkırtmadır
16:24 Reşat Aşan ilk duruşmada tahliye edildi
16:24 Petrolün içme suyuna karıştığı köyde inceleme yapıldı
16:23 İzmir’deki gözaltılara tepki
16:18 DEM Parti komisyon taslağını Kurtulmuş’a sundu
16:14 İzmir'de 10 bin hektar alan yandı
15:45 İran’da altı ayda 424 kişi idam edildi
15:21 DEM Parti’nin komisyon için sunacağı taslağın detayları
15:06 Beyoğlu’nda provakatif buluşma
15:01 İHD Ankara Gençlik Komisyonu kuruldu
14:47 CHP kurultayı davasında ‘görevsizlik’ kararı kaldırıldı
14:45 Tarım Orkam-Sen TİS taleplerini açıkladı
14:37 Emekliler TÜİK’e yürüdü: Artık yeter
14:33 Nimet Tanrıkulu’nun davası eksik hususlar gerekçesiyle ertelendi
14:20 Tülay Hatimoğulları’ndan TESK’e ziyaret
14:18 Avrupa’dan gelen heyetten DEM Parti'ye ziyaret
14:01 IFJ: Hong Kong’da basın özgürlüğündeki sorunlar sürüyor
13:54 Dumlu Cezaevi'ndeki tutsaklara soruşturma
13:52 Leman dergisine erişim engeli
13:48 Leman dergisi çalışanlarının emniyetteki ifadeleri tamamlandı
13:47 Gemlik’te 3.0 şiddetinde üçüncü deprem
13:41 Barış ve Demokratik Toplum Süreci’nde kritik hafta
13:24 İran: ABD güvence vermezse müzakere yok
13:21 İstanbul'un enflasyonu belli oldu
13:17 Erxenî’de şüpheli ölüm
13:11 Gemlik'te 4.2 büyüklüğünde deprem
13:08 İmamoğlu: Bu ülke kumpaslarla uyanmak zorunda değil
13:08 31 yılın ardından ‘Herne Pêş’ marşıyla karşılandı
13:06 DAD'tan Madımak açıklaması: Hakikatleri Araştırma Komisyonu kurulsun
12:50 Bakırhan: Komisyon kurulsun, demokratikleşme adımları atılsın
12:30 Avrupa’dan gelen heyetten Öcalan ile görüşmek için dilekçe
12:20 Bakan Yumaklı’dan yangınlara dair açıklama
12:04 Gemlik'te deprem
11:28 Bahçeli LeMan Dergisi’ni hedef aldı
11:19 Hatay’da yangın yayılıyor: 27 uçak, 105 helikopter nerede?
11:18 AB’nin dönem başkanlığı Danimarka'ya geçti
11:17 Elkê'de 3 bölgeye girişlere yasak
11:17 DEM Parti: Muhalefeti bastırmaya yönelik her yaklaşımın karşısındayız
10:58 Fotoğraf yarışmasında dereceye girenlerin ödülleri verilmedi
10:53 ABD, Suriye’ye yönelik yaptırımları kaldırdı
10:52 Beyoğlu'nda gösteri ve yürüyüşler bir gün yasak
10:51 İstanbul'un 24 ilçesinde 8 saatlik elektrik kesintisi
10:49 Türkdoğan: Komisyon kurulursa siyasi ve hukuki zeminin önü açılacak
10:34 IHRNGO: Yeni yasa casusluk suçlamalarıyla idam riskini arttırıyor
10:13 Manisa'nın 3 ilçesinde orman yangını
09:40 İzmir'deki orman yangını 3'üncü gününde
09:25 Bayındır: Küresel gelişmeler Ulusal Kongre'yi zorunlu kılıyor
09:22 Gimgim’de kadınlar kültür, doğa ve özgürlük için buluştu
09:13 Feride Eralp: Kadınların özgür olduğu bir barış için çalışalım
09:12 Antakya'da yangın sürüyor
09:11 Tutsakların turşusuna 'stok' gerekçesiyle el konuldu
09:10 Hesandîn'de ÇED'siz faaliyet: Geri dönüşü zor tahribat uyarısı
09:08 Fatma Bostan Ünsal: Söylem dışında siyasi ve hukuki adımlar atılmalı
09:07 Riha'da çocuğa tecavüz davasının duruşması görülecek
09:06 Baro başkanları: TBB yasa izleme ve gözlem heyetleri kurmalı
09:05 Rozerin Çukur’un ailesinden AYM’ye tepki: Adaleti bulamadık
09:05 Seferi Yılmaz: Savaş rantçılarına karşı herkes barış için çalışmalı
09:02 Yazar Taç: Sürece sıkı sıkıya tutunalım
09:00 01 TEMMUZ 2025 GÜNDEMİ
07:45 İzmir'de CHP'lilere operasyon: Tunç Soyer gözaltına alındı
00:23 Tetwan festivali: Biz kadınlar sürece hazırız
30/06/2025
23:56 LeMan'ın Beyoğlu'ndaki binasına saldırı
23:43 LeMan: Sürülen lekeyi kabul etmiyoruz
23:23 Amed’de Demokatik Toplum Buluşmaları: Daha çok örgütlenmeliyiz
22:36 Agirî’de Demokratik Toplum Bulaşmaları sürüyor
22:29 Trump, Suriye'ye yaptırımların hafifletilmesine ilişkin kararname imzalayacak
22:23 Leman dergisine 'karikatür' soruşturması
22:18 Hasta tutsak Ayık için çağrı: Sağlık hakkına erişimi sağlansın
22:07 Kadın festivali Xecê ve Beser Şahin konseriyle sona erdi
21:39 ‘Nemrut Krater Gölü ve Kalderası tehdit altında’
21:36 Riha’da gerçekleştirilecek 250 halk buluşmasının startı verildi
21:31 Leyla Dolaş'ı katleden fail tutuklandı
21:26 Tülay Hatimoğulları'ndan Hatay'daki yangın için çağrı: Halk, kaderine terk edilmesin
21:16 Kadınlar uyuşturucuya karşı yürüdü
21:10 Aydın ve sanatçılar barışı konuştu: Herkes süreci sahiplenmeli
20:50 Erdoğan: Son hadiseler sürecin stratejik bir adım olduğunu teyit etmiştir
20:17 Antakya'da yangın sürüyor: 500 kişi tahliye edildi
19:53 Colemêrg'te 4.4 büyüklüğünde deprem
19:33 Mêrdîn'de Zeynep Kınacı ve Sema Yüce anması
19:00 DEM Parti Amed Gençlik Meclisi'nden çalıştaya davet
18:56 Barış Anneleri’nden TUAY-DER’e ziyaret: Barışa çok yakınız
18:51 Petrol içme suyuna karıştı, kadınlar valiliğin önünde toplandı
18:30 İstanbul'da 3 kişi tutuklandı
17:57 AFAD: Yangın mağdurlarına 162 bin lira destek verilecek
17:36 İstanbul için kuvvetli rüzgar uyarısı
17:32 Türk-İş: Açlık sınırı 26 bin 115 lira
17:29 Şirnex’te 'İklim ve Kıyı Kanunu’na tepki
17:07 Almanya'da enflasyon yüzde 2'ye düştü
16:32 Amed Ekoloji Meclisi'nden bildirge: Komünlerle doğayı savunalım
16:29 Temelli: Hukuki altyapı ve güvence sağlanmalı
16:20 Emekliler için araştırma önergesi
15:47 Kadınlar 'Jineoloji Atölyesi'nde bir araya geldi
15:38 Barışa İhtiyacım Var Kadın İnisiyatifi 8 Temmuz’da Ankara’ya çağırıyor
14:50 Bodrum'da yangın
14:40 Şirin Ebadi: Evin Cezaevi’nde tutsaklara yönelik işkence arttı
14:17 2 kişinin hayatını kaybettiği olayda barış sağlandı
14:06 Kadın festivali ikinci gününde
14:03 'Hayata Dönüş Operasyonu' davasında karar çıkmadı
14:01 Barolardan 'zeytinlik yasasına' karşı mücadele çağrısı
14:00 Berivan Araz'ın taziyesine kitlesel ziyaret
13:58 Özgür Özel'den Saraçhane çağrısı
13:56 Kadın tutsaklara ‘Newroz kutlaması’ cezası
13:43 Kerim Boran cezaevinden çıktı
13:24 Antakya'da yangın yerleşim yerine ulaştı
12:48 CHP’den ilk açıklama: Partimizi teslim etmeyiz
12:00 CHP'nin kurultay davasında ‘görevsizlik kararına itiraz’ süreci beklenecek
11:37 Semsûr'da bir kadın katledildi
11:32 TÜİK’e göre işsiz sayısı 2 milyon 972 bin
11:30 DEM Parti ‘ara zam’ talebiyle İstanbul’da sahaya indi
11:21 Anneler: Birlik sağlanmalı
10:00 Abdullah Öcalan ile görüşmek isteyen isimler Türkiye'ye geliyor
09:53 Xêro Abbas: Sanatçılar sürece omuz vermeli
09:32 De Conca: Çözüm Öcalan’ın manifestolarında
09:30 3 kentte yangınlar kontrol altına alındı
09:03 DEM Parti İstanbul eşbaşkanı: Süreci demokratik zemine çekme görevi bize düşüyor
09:02 Şiddet uygulayıp tehdit ettiler: Burası Guantanamo
09:02 Mersin’deki sivil toplum örgütlerinden iktidara 'adım at' çağrısı
09:01 İstanbul Sözleşmesi’nin feshinin üzerinden 4 yıl geçti: Vazgeçmeyeceğiz
09:00 30 HAZİRAN 2025 GÜNDEMİ
08:55 İzmir'de yangınlar 2'nci gününde: 10 mahalle boşaltıldı
08:16 Hasta tutsak Boran'ın cezası kaldırıldı
08:03 Omerya'daki yangın kontrol altına alındı
00:15 Tozan Alkan, Alevi deyişlerinden oluşan yeni bir albüm hazırladı
29/06/2025
23:47 Türkiye, Kurojaro ve Metina'yı bombaladı
23:24 Erdîş’teki şenlik alanından Abdullah Öcalan’a selam
23:08 İzmir ve Manisa'da yangın: 1 tutuklama 1 gözaltı
22:13 Özgür Özel'den kurultay davasına ilişkin açıklama
22:03 İstanbul’da halk buluşmalarına yoğun katılım