WAN - Wan’da, toplanan çöpler Entegre Katı Atık Bertaraf Tesisi’ne taşımak yerine Wan Gölü ve Botan Çayı’nın kenarına dökülüyor.
Halkların Demokratik Partisi (HDP) döneminde Avrupa Birliği (AB) destekli Wan’da kurulması planlanan "Entegre Katı Atık Bertaraf Tesisi", belediyeye kayyım atandıktan sonra 2021 yılında tamamlandı. Ancak tesisle kent sınırları içerisindeki çöplerin dönüştürülmesi amaçlanırken, belediyeler çöpleri tesise taşımak yerine maliyet gerekçesiyle en yakın alanlara döküyor. Şax (Çatak) ilçesinde toplatılan çöpler Botan Çayı, Erdîş (Erciş) ilçesindeki çöpler ise Van Gölü’nün kenarına dökülüyor.
Wan Tarihi Eserleri Koruma Araştırma Geliştirme Derneği (Van Çev-Der) Başkanı Ali Kalçık, duruma tepki gösterdi.
VAHŞET TABLOSU
Türkiye'de günde kişi başına 1.3 kilogram çöp üretildiğini belirten Kalçık, Wan’ın nüfusunun bir milyondan fazla olduğunu ve her bir kişinin atacağı çöpün nasıl sonuçlar doğuracağının düşünülmesi gerektiğini söyledi. Kalçık, "Van genelinde bu durum düşünüldüğünde devasa bir sonuç ortaya çıkıyor. Bu çöplerin dönüştürülmediğini düşündüğümüzde ortaya vahşet bir tablo çıkıyor. HDP döneminde AB destekli yerel yönetimlere destek programı kapsamında Katı Atık Projesi yapılması planlandı. Ancak daha sonra belediyelere kayyım atanmasıyla proje kayyım döneminde tamamlandı. Bu proje ile kent merkezi, ilçe ve bağlı mahallelerdeki çöplerin toplatılıp dönüştürülmesi amaçlandı. Ancak tesise taşınması gereken çöplerin döküldüğü alanlar ciddi sorunlar yaratıyor. Örneğin; Erciş ilçesinde Van Gölü'nün tam kenarına dökülüyor çöpler ve bu gölün kirlenmesine neden oluyor. Bir diğer sorun ise Çatak ilçesinde çöplerin Botan Çayı’nın kenarına dökülüyor olmasıdır. Botan Çayı’nın kenarına dökülen çöpler sadece o bölgeyi değil, bir bütün olarak tüm doğaya zarar veriyor. Suyun kirlenmesiyle doğal yaşamın kendisi kirleniyor. Bu kabul edilemez bir durumdur” dedi.
SUÇ İŞLENİYOR
Tesisin kurulmasına rağmen belediyelerin gereken özeni göstermediğini ve çöplerin çevreyi kirletmeye devam ettiğini ifade eden Kalçık, şöyle dedi: "Bölgemizde yani Kurdistan'da bazı şeyler 'mış' gibi yapılıyor. Mesela burada katı atık tesisi var ancak ilçe ve mahallelerden katı atıklar toplanmıyor. Belediyeler, bu çöpleri tesise taşımaları gerekirken, maliyet nedeniyle en yakın yerlere döküyor. Bu ciddi ve mutlaka çözülmesi gereken bir sorundur. Belediyelerin birinci önceliği bu çöpleri toplayıp, ayrıştırıp dönüştürmesidir. Maliyet üzerinden hesaplayıp 'zarara uğruyoruz' diyerek, çöpler çevreye döküp kirletilemez. Bu suçtur. İlgili çevre kanunlarında da belirtildiği gibi bu çöplerin doğaya bırakılıp kirletilmesi alenen suçtur. Geleceğe temiz bir çevre bırakma yükümlülüğümüz var. Yetkililerin de buna riayet etmesi gerekir. Maalesef rant ve kazanç uğruna bunlar dikkate alınmıyor. Yaşanılabilir bir dünya için demokratik ekolojik bir dünya gerekiyor. Bu nedenle çevre kirliliğine karşı başta yetkililer olmak üzere herkes duyarlı olmalı."
BELEDİYE KABUL ETMEDİ
Konuya dair ulaştığımız AKP’li Çatak Belediyesi yetkilileri, çöplerin Botan Çayı’na dökülmediğini iddia etti. Ancak, HDP'li belediye meclis üyesi, çöplerin yaklaşık 2 yıldır Botan Çayı kenarına döküldüğünü belirtti.