Oyke: Lîjneya Îdare û Çavdêriyê li dijî hiqûqê tevdigere

  • rojane
  • 09:05 11 Îlon 2023
  • |
img
RIHA - Hevserokê Şaxa OHD'ê yê Rihayê Îbrahîm Halîl Oyke bi lêv kir ku Lijneya Îdare û Çavdêriyê li ser girtiyan ferz dike ku fikir û ramanên xwe bêjin lê ev yek li gor qanûnan sûc e. Oyke got ku Lijneya Îdare û Çavdêriyê li dijî hiqûqê tevdigere. 
 
Lijneya Îdare û Çavdêriyê ku di 29’ê kanûna 2020’an de ket meriyetê, dema girtî cezayê xwe diqedînin rewşa wan a ragirtin û berdanê dinirxînin û li gor wê biryarê didin. Lijneya Îdare û Çavdêriyê ji sala 2020’an heta niha înfaza gelek girtiyan dirêj kir û şewitand. Li gor daneyên Komeleya Mafên Mirovan (ÎHD) heta niha înfaza 313 girtiyan gelek caran 3 meh û 6 mehan hatiye taloqkirin. Navenda Giştî ya ÎHD’ê der barê Lijneya Îdare û Çavdêriyê de di 12’ê kanûna 2020’an de doz vekir ku ew li dijî hiqûqeyê û divê bê girtin. Lê tevî ev qas salan jî ev doz hê encam negirtiyê û hê jî ji aliyê Lijneya Îdare û Çavdêriyê ve înfaza girtiyan tê şewitandin an jî tê taloqkirin.   
 
Hevserokê Şaxa Komeleya Hiqûqnasên Ji bo Azadiyê (OHD) ê Rihayê Îbrahîm Halîl Oyke diyar kir ku li Girtîgehên Tipa T-1 û Tipa T-2 yên Rihayê û Girtîgeha Tipa T-1 a Sêwrêgê heta niha înfaza 4 girtiyan hatiyê şewitandin û ya 16 girtiyan jî hatiyê dirêjkirin. 
 
HEM ÎŞKENCE DÎTIN HEM JÎ ÎNFAZA WAN HAT ŞEWITANDIN!
 
Oyke, bi lêv kir ku ji bo amadekirina rapora girtîgehan wan serdana Girtîgehên T-1 û T-2 yên Rihayê û Girtîgeha T-1 a Siwêregê kirine û înfaza gelek girtiyên ku divê bên berdan ji aliyê Lijneya Îdare û Çavdêriyê ve hatiyê şewitandin. Oyke, diyar kir ku Lijneya Îdare û Çavdêriyê bi hinceta, 'Rewşa wan ne baş e' înfaza girtiyan dişewitîne û wiha got: “Dema em hincetên dirêj kirin û şewitandina înfazê dinêrin an dibêjin ne poşman e an jî ‘di rewşeke ne baş de ne’. Li Girtîgeha Rihayê 4 girtiyên ku divê bihata berdan înfaza wan hatiyê şewitandin. Sedema şewitandina înfazê jî rêveberiya girtîgehê di sala 2021'an de xwestiyê qawişên wan biguherînin wan jî ev yek qebûl nekirine û li ser vê yekê bi gardiyanan re nîqaş kirine. 4 girtî ji aliyê gardiyanan ve hatine derbkirin û îşkence dîtine. Pişt re jî cezayê hucreyê danê van 4 girtiyan. Me jî li ser vê yekê gilî ew gardiyan gilî kirin, lê di encama polîtikayên bêcezakirinê de ji giliyê re biryara nepen hat dayin. Lê înfaza 4 girtiyan jî bi hinceta cezayê hucreyê girtine hat şewitandin. Yanî ji gardiyanên ku îşkence kirine re biryara nepen hat dayîn û înfaza girtiyên ku îşkence lê hatiye kirin hat şewitandin.”
 
‘LI DIJÎ QANÛNAN E’
 
Bi domdarî Oyke anî ziman ku înfaza hemû girtiyên ku dibêjin em nepoşman in tê şewitandin û wiha dirêjî da axaftina xwe: “Tevî ku tu peywîra Lijneya Îdare û Çavdêriyê nîne ku li ser girtiyan ferz bike ku ew fikir û ramanên xwe bêjin jî ji girtiyan pirsên weke, 'Hûn derbarê PKK'ê de çi difikirin?’ , ‘Hûn poşman in an ne poşman in?’ dipirsin û heke girtî bêdeng bimînin an jî nebêjin em ne poşman in înfaza wan dişewitînin. Li gorî destûra bingehîn a Tirkiyeyê û ya navneteweyî bi awayekî şenber hatiye diyarkirin ku tu kes ne mecbure fikir û ramanên xwe bêje û mafê tu kesê nîne ku li ser yekî ferz bike ku ew fikir û ramanê xwe bêje. Lê Lijneya Îdare û Çavdêriyê vê qanûnê binpê dike. Ya ku Lijneya Îdare û Çavdêriyê dike li gor qanûnan suc e û heta bi cezayê girtîgehê jî dikarê bê darizandin. Lê Lijneya Îdare û Çavdêriyê vî sûcî her tim dike. Tirkiye li gor qanûnên xwe bi tişta ku weke sûc pênase dike înfaza girtiyan dişewitîne.”
 
'JI BO MUÇEYA ZÊDE ÎNFAZA GIRTIYAN DIRÊJ DIKIN'
 
Oyke destnîşan kir ku yên tev li civîna Lijneya Îdare û Çavdêriyê dibin li gorî liyaqatê nayên hilbijartin û ev tişt anîn ziman: “Serdozgerê Komarê ji Lijneya Îdare û Çavdêriyê re serkeşiyê dike, gardiyan, mamosteyên dibîstanê, civaknas û derûnnas jî tev li civîne dibin. Lê dema ev kes tên hilbijartin ne li gor liyaqatê, rêveberiya girtîgehê ji saziyan re peyam dişîne sazî jî kê bixwazin wî dişînin. Her wiha yên tevli van civînan dibin mûçeyekê jî digirin. Ji ber wê jî gumana me heye ku ji bo muçeyeke zêde înfaza girtiyan dişewitînin. Yanî heke bikevin çend civînan ewqas mûçe distînin, heke înfaza girtiyan dirêj bikin wê cardin bikevin wê civîne ev jî dê ji wan re bibe mûçeyeke zêde. Me ji kesên tevli van civînan dibin re jî hevdîtin pêk anî. Ji me re gotin ku serdozger û gardiyan çi biryarê bidin ew jî li gorî wê biryarê tevdigerin.”
 
'LI GORÎ REWŞA SIYASÎ BIRYARAN DIDE'
 
Oyke bi lêv kir ku divê hiqûqnas li dijî biryarên Lijneya Îdare û Çavdêriyê derkevin û axaftina xwe wiha bi dawî kir: “Hem sepana Lijneya Îdare û Çavdêriyê û hem jî biryarên ku ew didin li dijî destûra bingehîn û qanûnên cihanê ne. Ji ber wê jî daxwaza me ew e ku doza ku ji bo betalbûna Lijneya Îdare û Çavdêriyê vebûye demildest encam bigire. Her çiqas mirov dikare bi rêya hiqûqê ji biryarên Lijneya Îdare û Çavdêriyê re îtîraz bike jî ji ber ku li Tirkiyeyê polîtikayên bêcezahiştinê tên meşandin, ev îtîraz jî bê encam dimînin. Lijneya Îdare û Çavdêriyê ne li gorî qanûnan li gorî rewşa siyasî biryaran dide. Înfaza hemû girtiyên siyasî ku dibêjin em nepoşman in, an dirêj dikin an jî dişewitînin.”
 
MA / Mahmût Altintaş
 

Sernavên din

13/09/2023
13:37 ‘Desthilatê girtîgeh veguherandin qadên mirin û îşkenceyê’
13:33 Doza Kobanê: Muxatab Ocalan e, em ê tişta ji dest me tê bikin
13:16 Doza girtina KCDP'ê hat redkirin
13:04 Girtiyên PAJK'î: Bi pûçkirina polîtîkayên AKP'ê xwedî li Rêbertiyê derkevin
12:29 Cerdevanan li herêma Kuştiyan a Gabarê dest bi qirkirina daran kirin
12:25 Li Lîbyayê bîlanço giran dibe: Hejmara qurbaniyan derket 5 hezar û 300 kesî
10:36 Nexweşxaneyên Enqereyê tu çareserî ji bo girtiyê nexweş nedîtin!
10:24 Cenazeyê Beytocan wê li Stockholmê bê veşartin
10:09 Berdana girtiyê nexweşê giran Oz cara 4’emîn hate taloqkirin
10:08 Faîlên tecawizê hatibûn berdan: Ev parçeyek ji polîtîkaya şerê taybet e
09:57 Zemeke nû li mazotê hate kirin
09:57 Meteorolojiyê ji bo 10 bajarên Bakur bi koda zer hişyarî weşand
09:48 Cerdevan Tûnç ê ku hevjîn û xwezûrê xwe kuşt, hate girtin
09:47 Parêzer Uçar ji ber hevdîtina bi miwekîlên xwe re hate sûcdarkirin
09:20 Dayikên Botanê: Cilên Heznî Înan êşa me li me zindî kir
09:12 'Berî bimirim dixwazim birayê xwe bibînim'
09:08 Li Nexweşxaneya Kampusa Girtîgeha Sîncanê ferzkirina muayeneya bi kelemçeyê
09:04 'Min bi çavê xwe dît ku TSK'ê gerîlayekî birîndar ji helîkopterê avêt'
09:03 3 sal in pirtûkên nivîskar Tûrhan nadin wî
09:03 Banga ji bo rojnamevan Gok û Orûç: Li holê tu sûc tune ye, wana serbest berdin
09:02 Pirtûka 'Çemê Stranan' derket: Bila gerdûn bê stran nemîne
09:00 ROJEVA 13'Ê ÎLONA 2023'YAN
12/09/2023
23:51 Li Girtîgeha Tarsûsê hevdîtin bi kêfî tên astengkirin
23:39 Barzanî xwest Biden bi hawariya wan de bê
23:34 NY: Tirkiye bi êrîşên hewayî sivîlan dikuje
21:40 Li Şirnexê 14 herêm hatin qedexekirin
16:55 TUAY-DER: Îktîdar xwedî li mîrateya Esat Oktay derket
16:43 Hîlal Ada ya ku li ser beyanên şahid hatibû girtin tehliye bû
16:23 Cerdevanê 2 kes kuştibû hate girtin
16:19 Giliyê kesên ku gef li rojnamevan Guldem xwarin hat kirin
16:18 Doz li du parêzvanên êrişî rojnameger Aygul kirin hate vekirin
15:18 'Divê tecrîda li ser Abdullah Ocalan bi dawî bibe’
15:07 Li gelek bajaran protestoya 12’ê Îlonê: Bila Zindana Amedê veguherînin muzeyê
14:21 Ji Kişanak nameya 12’ê Îlonê: Em ê bi berxwedana xwe vê tarîtiyê belav bikin
14:04 Danişîna hunermend Tunç hate taloqkirin
13:56 Emîne Şenyaşar bi pankarta ‘edalet’ çû nexweşxaneya dê lê emeliyat bibe
13:40 Rojnameger Guldem kirin hedef: Dê giliyê gef û heqaretan bê kirin
13:33 Ahmet Turk: Em bi agahiya dewletê çûn Îmrali, Qendîl û Kobanê
13:20 Encamnameya konferansa Partiya Çepên Kesk: Em ê bibin pêşengên guhertinê
12:49 MYK’a Partiya Çepên Kesk civiya
12:49 Hevserokê DBP’a Amedê Altûn beraet kir
12:39 Tedawiya zarok Tajdîn ê wesayîtê zirxî lêxistibû didome
12:27 Parêzer ji bo biçin Girava Îmraliyê dîsa serlêdan kirin
11:52 Li Lîbyayê lehî rabû: 2 hezar kes mirin bi hezaran kes winda bûn
11:50 Rapora Hengawê: Li 201 welatiyên kurd 715 sal ceza hat birîn
11:47 Li Efrînê teqîn çêbû
11:28 AYM’ê ji bo serlêdana Ahmet Ataman biryara binpêkirinê da
11:27 DFG: Em xwedî li Gok û Orûç derkevin
11:01 Muftuoglû ji bo ‘Xelata Rojnamevaniyê ya Herî Berxwedêr’ namzet hat nîşandan
10:40 Hunermendê kurd Beytocan wefat kir
10:34 Tiryakî: Tecrîda li Îmraliyê pirsgirêka 58 milyon welatiyan e
10:23 Leşker ketin qada nobetê ya Daristana Akbelenê
10:07 Derheqê Mizrakli de bi îdiaya ‘lêçûnên mîhrîcanê pêşwazî kir’ îdianame hat amadekirin
10:02 6 sal in ji bo cenazeyê xwişka xwe bigire têdikoşe
09:42 Teqîna Koşuyoluyê: Bûyer baş nehat ronîkirin
09:13 Akademîsyen Berwarî: Tirkiye dixwaze demografiya Kerkûkê biguherîne
09:09 Alîgirên Amedsporê: Ji ber ku em kurd in êrişî me dikin
09:04 Krîza aborî bandor li amadekariyên zivistanê jî kir
09:03 Dê qeydên ji bo kursên NÇM'ê heya dawiya îlonê bidomin
09:03 Rojnameger û rêxistinên mafan: Divê demildest Gok û Orûç bên berdan
09:02 Evîn Cuma: Tirkiye dixwaze li Efrînê tu tiştekî kurdan nehêle
09:00 ROJEVA 12'Ê ÎLONA 2023'YAN
11/09/2023
22:58 Ciwanên ku wezîr Yerlîkaya ew hedef nîşan dabûn hatin girtin
22:12 Konferansa Partiya Çepên Kesk bi dawî bû: 24 biryar
19:17 Mizrakli ji ber 'îdianameyeke nû' nehat berdan!
16:56 7 sal û 6 meh cezayê hefsê dan damezirînera Komeleya Jinan a Rosayê Gezgor
16:43 Endamê Meclisa Ciwanan a Partiya Çepên Kesk Gorunmek hate berdan
16:39 Egîtîm Sen: Divê her kes bi awayeke wekhev û bêpere ji mafê perwerdeyê sûd bigire
16:27 Yek jê cerdevan sê kes ji ber ku tecawizî jinekî kirin hatin binçavkirin
16:10 DBP: Bila zimanê kurdî bibe zimanê fermî
15:47 Baroya Rihayê ji ber îşkence û miameleya xerab a li girtîgehan gilî kir
15:35 Jinekê li Şemzînanê bi awayekî guman jiyana xwe ji dest da
15:33 Li şahid Akbiyik ê di dosyaya Mizrakli ya hatiye betalkirin de tune bû guhdarî kirine!
15:14 Li Êlihê daxwaza perwerdehiya bi zimanê kurdî hat kirin
15:03 Cerdevanekî li Panosê du kes qetil kir û du kes jî bi giranî birîndar kir
14:20 Komeleya Birca Belek:Bi mîlyonan zarokên kurd ji perwerdehiya zimanê dayikê bêpar in
14:06 Bi hinceta ‘heqaret’ li tecawizkar Orhan kiriye ceza dan stranbêj Taşçi
13:58 Li Sîncanê der barê 39 jinên girtî de lêpirsîn hat destpêkirin
13:45 ‘Îşkenceya li Girtîgeha Panosê eleqeya xwe bi tecrîda Îmraliyê re heye’
13:39 MED-DER: Li dijî tunehesibandinê xwedî li zimanê xwe derbikevin
13:16 Serlêdanên ji bo Dibistana Mafên Mirovan a Egeyê dest pê kirin
12:48 Alîgirên Amedsporê yên binçavkirî hatin berdan
11:43 Navê ku herî zêde ji bo Partiya Çepên Kesk hatiye pêşniyarkirin: DHP
11:31 Doza Kobanê taloqî sibe hate kirin
11:23 Konferansa Partiya Çepên Kesk di roja duyemîn de didome
11:04 'Pergala zextê bi saya têkoşîna kurdan hate têkbirin'
10:47 Mihrîcana Borekan a Kurd di 17’ê îlonê de ye
10:32 Temellî: Tu demê hevdîtinên li ser fikriyata Ocalan ewqas xurt nebûbû
10:11 Konferansa Partiya Çepên Kesk di roja duyemîn de ye: Em ê destpêkek nû bikin
10:09 Qenciya ‘taybet’ a qeyûman a ji bo AKP’iyan: Peywirdarkirina piştî memûriyê
09:15 Rojnameya Xwebûnê bi manşeta 'Berhema 12'ê Îlonê' derket
09:06 Dogan: Divê li dijî projeya ÇEDES’ê bariyer bên avakirin
09:05 Li Panosê îşkenceya bi benê berazan: Ji tecrîdê qut nîne
09:05 Oyke: Lîjneya Îdare û Çavdêriyê li dijî hiqûqê tevdigere
09:04 ‘Girtî nikarin xwarinê bixwin, divê bihayê îaşeya wan bê zêdekirin’
09:03 Tirkiyeyê teahûd kiribû ku Sûr û Hewselê biparêze lê neparast
09:01 Şahidek Zindana Amedê: Derketina li dijî zilmê peywireke însanî ye
09:01 Li ser gorên ku 27 sal berê endamên PKK’ê lê hatin veşartin gorên nû hatin çêkirin!
09:01 Şahidên 12’ê Îlonê: Heman polîtîka îro jî hê bi dijwartir tê meşandin
09:00 ROJEVA 11'Ê ÎLONA 2023'YAN