Helepçeli Soran Yazar Ako Mihemed Mîrzadeyî'nin uzun yıllar boyunca dünyanın birçok ülkesinde bulunan müzelerdeki yazıtlar üzerinde yaptığı incelemeler sonucu yazdığı "Dîroka Kurdan a kevnar" (Kürtlerin kadim tarihi) kitabı Sîtav Yayınevi'nden çıktı. Muhsin Özdemir'in Soranîce'den Kurmancî lehçesine çevirdiği kitap, 6 bin yıllık Kürt tarihini inceliyor. 

 

MED'LERDEN BUGÜNE KADİM KÜRT TARİHİ

 

Kürt coğrafyalarının bölünmüşlüğü, ortadan kaldırılan görkemli Kürt tarihi, Kürt isminin çıkış tarihini ve anlamı, Med, Mitani ve Hori isimlerinin kaynağı, Kürtlerin eski inançları ve o inançlara göre yaşamları, ilk Kürtçe çivi yazısının icadı, Akad, Babil, Asur, Fars ve Ermeni halklarının Kürt toprakları üzerinde tarih sahnesine çıkışını ve onlarla yapılan savaşlar da tarihi belge ve fotoğrafları ile ortaya konuluyor. Yine 605 sayfalık kitabın diğer bölümlerinde Med (Kürt) İmparatorluğunun yıkılışına kadarki tarihinin yanı sıra Akad, Babil, Asur, Fars ve Türkler hakkında da Mezopotamya'ya nerden ve ne zaman geldikleri hakkında geniş bilgiler veriyor. 

 

TARİH TERSYÜZ EDİLMİŞ

 

Dünyanın birçok ülkesindeki müzelerde Kürtlerle ilgili yazılan tüm yazıtları inceleyen yazar, ortaya koyduğu tüm bilgileri de resim ve belgelerle besliyor. Kitapta Kürt mirasının nasıl talan edildiği, Kürtlerin yarattığı medeniyetlerin nasıl iktidarlar tarafından kendilerine mal ettikleri de geniş bir şekilde yer alıyor. Kitapta bu durumla ilgili ilginç belgeler de var. Yazar, Med'lerin kazandıkları savaş sonrası yaptıkları bir anıt ve yazıtın değiştirildiğini fotoğraflarıyla ortaya koyuyor. Farsların, Med'lerin diktiği Bêstûn (Bistun) anıtlarının orijinalleriyle oynayarak ve eklemeler yaparak anıtı Pers Kralı Daryus'un zafer yazıtı olarak kalıcılaştırması da kitapta yer alıyor. Oysa anıtın Daryusla hiçbir alakasının olmadığı, anıtın Medlere ait olduğu, Medlerin bir savaş sonrasında zaferinin sonucu yapıldığı, Daryus, kabartma yazısı ve Ahura Mazda’nın 1914-1925 yılları arasında yapıldığı belgelerle gözler önüne seriyor. 

 

KÜRT KADINLARI 

 

Yine kitapta, kitabelerden yapılan çevirilerle Asur kralının Kürt kadınlarının nasıl kendileriyle savaştığını, Kürt kadınlarının savaş meydanında nasıl en ön safta oldukları da yer alıyor. Kitapta yer alan bu bölümde, Kürtlerin tarihi boyunca, kadınların üstlendikleri rolün önemine vurgu yapılıyor. Kürt medeniyetlerinde kadın-erkek eşitliği olurken, Babil ve Asur'larda ise kadınların köle pazarlarında satıldığı anlatılan kitaptaki bu bölüm şöyle, "Asur kralı savaş meydanlarında Kürt kadın ve erkeklerini aynı safta ve birlikte kendilerine karşı savaştığını görünce hayretler içerisinde kalıyor. Tarihi belgelerde Asur Kralı kendilerine savaş meydanlarında asıl korku verenin kadınlar olduğunu söylüyor. Şırnak ve Mardin çevresinde bulunan kaleleri ele geçirmeye çalışan Asur Kralı, savaş meydanında kadın ve erkeklerin birlikte savaştığını görüyor. Bu kaleler ele geçirilince de Kürt kadınlarını bir araya getirerek askerlerinin intikamını almak için yakıyor."  

 

Kitapta kadim Kürt tarihiyle ilgili yapılan tüm anlatımlar fotoğraf, kitabe ve yazıtlarla da desteklenirken ayrıca bu kitabe ve yazıtların hangi müzelerde olduğu da yer alıyor. 

 

MA / Adnan Bilen