ANKARA - Siyasetçi ve dilbilimci Celadet Alî Bedirxan’ın ölüm yıldönümü nedeniyle açıklama yapan HDP Eğitim Politikaları Sözcüsü Sevtap Akdağ Karahalı, “Yüzyıllardır süren kültür, dil kırımı ve asimilasyon politikalarına karşı Celadet Ali Bedirxan’ı saygıyla anıyoruz” dedi.
Hakların Demokratik Partisi (HDP) Eğitim Politikaları, Spor, Kültür ve Sanat Komisyonu, Siyasetçi ve dilbilimci Celadet Alî Bedirxan’ın ölüm yıldönümü nedeniyle yazılı açıklama yaptı. Komisyon Sözcüsü Sevtap Akdağ Karahalı imzasıyla yayımlanan açıklamada, “Celadet Alî Bedirxan 15 Temmuz 1951 yılında Şam’da yaşamını yitirdiğinde, geride siyasi mücadelesiyle ve dilbilimsel çalışmalarıyla büyük bir miras bırakmıştır. Bu vesileyle 69’uncu ölüm yıldönümünde kendisini saygı ve minnetle anıyoruz” diye belirtildi.
Celadet Alî Bedirxan’ın yaşamının, Kürt halkının sürgünlük tarihinin ayrılmaz bir parçası olduğuna vurgu yapılan açıklamada, “Botan Beyi Mîr Bedirxan Paşa’nın Osmanlı Devleti’nin merkezileştirme politikalarına karşı çıkması, Bedirxanîlerin sürgün edilmesiyle sonuçlanmıştır. Sürgün edildikleri İstanbul’da 1893 yılında dünyaya gelen Celadet Alî Bedirxan, Cumhuriyet’in kuruluşuyla birlikte ikinci defa sürgün olmuştur. Buna rağmen Kürtlerin varlığının ve haklarının tanınması amacıyla her alanda mücadelesini yürütmüş, bu amaçla ortaya çıkan direnişlere de kayıtsız kalmamıştır” denildi.
ÖMRÜNÜ ADADI
Celadet Alî Bedirxan’ın Kürt dili ve edebiyat çalışmalarına dikkati çekilen açıklamada şunlara yer verildi: “15 Mayıs 1932’de Hawar dergisini çıkarmıştır. Türkçe ‘İmdat’ anlamındaki ‘Hawar’, Bedirxan ve arkadaşlarının Kürtlerin maruz kaldığı sosyo-politik zorluklara ve saldırılara verdiği bir cevap olduğu kadar, dergi etrafında Kamuran Alî Bedirxan, Osman Sebrî, Nurettîn Zaza, Qedrîcan, Cegerxwîn gibi birçok Kürt aydınını bir araya getirmesi bakımından da önemlidir. Hawar’ın 27’inci sayısında, ‘Xwediyê Hawarê’ mahlasıyla yazdığı yazıda gençlere ‘Dilsiz bir Kürtlük size hiçbir saygınlık kazandırmaz, bu bizim için büyük bir utançtır’ diye seslenen Bedirxan, ömrünü Kürt dilinin gelişmesine adamıştır. Latin alfabesiyle yayınlanan ilk Kürtçe dergi olan Hawar’la birlikte Kürtçenin standartizasyonu ve gelişimi konusunda önemli bir temel atılırken bugün de her yıl 15 Mayıs’ı ‘Kürt Dil Bayramı’ olarak kutlanmaktadır.”
‘KAYYIMLARIN İLK İŞİ DİL KURUMLARINI KAPATMAK’
Hawar’ın çıkışının 88’inci yıldönümünde, 15 Mayıs 2020’de Siirt Belediyesi’ne atanan kayyımın kentteki Celadet Alî Bedirxan Kütüphanesini yıktırmasının anımsatıldığı açıklamanın devamında şunlara yer verildi: “Kayyımların ilk işi hep Kürt dil kurumlarını kapatmak, Kürtçe gördüğü her tabelayı sökmek ve Kürt şahsiyetlerin anıtlarını yıkmak! Kürt dili ve edebiyatı için bir kilometre taşı olan Celadet Alî Bedirxan’ın adının verildiği bir kütüphanenin yıktırılması, iktidarın Kürtlerin tarihsel ve kültürel varlığına bakışını yansıtmaktadır. Buna rağmen Celadet’in ‘Bilûra min (Kavalım)’ şiirinde bahsettiği özgürlük türküsü bugün de halkımızın yüreğinde yankılanmaya devam etmekte, tam da o yıkılan kütüphanenin enkazının altında yepyeni Kürtçe sözcükler mayalanarak yeni kuşakların kalplerine doğru akmaktadır.
Yüzyıllardır süren kültür ve dil kırımına ve asimilasyon politikalarına karşı Celadet Ali Bedirxan’ın şahsında bütün Kürt şahsiyetleri tekrar saygıyla anıyor, halkımızı onların bıraktığı mirası anlayarak yeni kuşaklara taşımaya davet ediyoruz.”