Botan bölgesinde her ailede benzer isimlere rastlamak mümkün. Yolu Botan’a düşmüş ve bu topraklarda iz bırakmış her bir öncünün anısını yaşatmak için aileler, yeni doğan çocuklara bu kişilerin isimlerini verdi. Öyle ki 1980’li yıllarda yolu Şirnex’in Cizîr (Cizre) ilçesine düşen Binevş Agal’ın (Bêrîvan) ismi gibi. Agal’in ismi 1989 yılında yaşamını yitirmesinden sonra doğan kız çocuklarına verildi. 

 

ZAHİDE 

 

Şirnex’te duyacağınız bir diğer isim de Zahide. Kentte dilden dile dolaşan hikayelerde Zahide’nin kahramanlığından söz edilir. Gerçek adı Rahime Kahraman (Saadet) olan Zahide, PKK’nin ilk kadın komutanlarından. 1960 yılında Dêrsim’in Goman köyünün Gomik mezrasında dünyaya gelen Rahime Kahraman, yurtsever bir ailenin 8'inci çocuğu. Kahraman, Karakoçan Lisesi'nde mezun olduğu yıl, aktif mücadele yürüten ağabeyinden etkilenerek, 1979 yılından itibaren köylüleri Mazlum Doğan ve Delil Doğan ile birlikte çevre il ve ilçelerde halkı örgütler. 

 

Aktif çalışmalarda yer alan Kahraman, daha sonra PKK'ye katılır. Fedakarlığı ve bilgeliğiyle kadınları etkileyen Kahraman, birçok kadında “kimlik” bilincinin oluşmasını sağlar. Kahraman, 22 Eylül 1985 yılında Besta'nın Çemê Mezin bölgesinde çıkan çatışmada yanında bulunan arkadaşı Fazıl Yıldırım ile birlikte korucu ihaneti sonucu yaşamını yitirir. 

 

MEZARINI KADINLAR KORUYOR

 

Kahraman, yaşamını yitirdikten sonra ise cenazesi teşhir edilir, işkence edilir ve traktörle kent meydanına atılır. Kahraman'ın cenazesinin atıldığı yere halk toplanılır ve ardından Kahraman'ın cenazesi yerlerde sürüklenir, böylelikle halka korku salınmak istenir. Kahraman ile onunla birlikte yaşamını yitiren arkadaşının cenazesi son olarak çöplüğe atılır. Ancak bunu kabullenemeyen Şirnexliler, cenazeyi oradan alır ve Dicle Mahallesi’nde bulunan Kendalê Mezarlığı’na defneder. 

 

Kahraman’ı tanıyanlar yıllarca onun direnişinden söz ederken, yaşamını yitirmesinin ardından da çeşitli rivayetler anlatılır. Rivayete göre; Kahraman yaşamını yitirdikten sonra gökyüzünden yeşil bir ışık cenazesini aydınlatır. Mezarı kadınlar tarafından korunan ve sık ziyaret edilen Kahraman ile ilgili birçok hikaye anlatılır. Kadın ve çocukların “koruyucu meleği” olduğu söylenir. 

 

Birçok kez mezarı saldırıya uğrayan Kahraman’ın mezar taşları tahrip edilerek kırılsa da, kadınlar yeniden tamir etti. 

 

Ölümünün 39’uncu yılında Şirnexli kadınlar Kahraman’ın mücadelesinin etkilerini anlattı. 

 

HİKAYESİ DİLDEN DİLE YAYILDI 

 

Kadınlardan Meryem İrmez (81), Kahraman'ın mezarının kadınlar tarafından sık sık ziyaret edildiğini belirtti. İrmez, Kahraman’ın yaşamını yitirdiği günü hatırlatarak, “O yıllarda biz Besta'daydık. Köylerimiz daha boşaltılmamıştı. Çatışma çıkmıştı. İki gerillanın korucu ve askerlerle girdiği çatışmada yaşamını yitirdiğini duyduk. Kimse ölen kişinin kadın olduğunu bilmiyordu. Çünkü kadın gerilla yoktu o zaman. Daha sonra helikopterle cenazesi Şirnex’e getirildi. Cenazesi defnettikten sonra mezarı kadınların sık ziyaret ettiği bir yer oldu. Kadınlar onun mezarından aldığı toprağı bedenine sürüyordu. Hastalığı olanlara, toprağının şifa olduğu düşünülüyordu. Ben de onun toprağını alıp sürdüm. Toprağını aldığımızda, aldığımız toprağın yerine yeni toprak döküyoruz. Çok güzel bir insandı” dedi. 

 

BOTAN’IN KIZI OLDU 

 

Kahraman’ın yaşamını yitirmesinin ardından Botanlı kadınların doğan kız çocuklarına onun anısına “Zahide” adını verdiğini ifade eden İrmez, “Şirnex’te her sokakta Zahide ismini duyarsınız. Ve hepsi de Zahide'nin yaşamını yitirdiği dönemde dünyaya gelen çocuklardır. Binlerce Zahide doğdu. Her gün mezarını ziyaret eden kadınlar ve erkekler var. Zahide yaşamını yitirdikten birkaç yıl sonra ailesi cenazeyi almak için geldi. Ancak Şırnak halkı tarafından ona farklı bir anlam ve önem yüklendiği için 'burada kalsın' dediler. Ve her kadın onun mezarını kendi evladının mezarı gibi görüyor, koruyor" diye konuştu.

 

'ZAHİDE'Yİ BURADA BİLMEYEN YOK'  

 

Kadınlardan Nuriye Erkuş'da (70) ise, Kahraman'ın yaşamını yitirdikten sonra, Şirnexli kadınların özgürlük mücadelesine daha sıkı sarıldığını söyledi. Erkuş, "Zahide, Çemê Mezin bölgesinde çıkan bir çatışmada yaşamını yitirdi. Cenazesi kavak ağaçlarının arasına düşüyor. Cenazesi o akşam orada kalıyor. Daha sonra askerler cenazesini alıp, teşhir ediyor. Cenazesine işkence yapılıyor. Bedeni üzerine naylon eritiliyor. Cenazesi traktörlerle sürüklenerek buraya getirilir. Ancak bunca işkence sonrası herkes mezarı başında toplanır ve dua eder” diye belirtti. 

 

Kahraman’ın mezarının sayısız kez tahrip edildiğini ancak her defasında yeniden tamir edildiğini hatırlatan Erkuş, “Onu öldürenlerin bile onun toprağını hastalıkları için kullandığı söylenir. Zahide'yi burada bilmeyen yoktur. Ne zaman mezarının önünden geçsek dua eder ve ziyaret ederiz. Yaşamını yitirdikten sonrada da cenazesine çok işkence edildi ama onun hikayesini 7'den 70'e herkes duydu" dedi.