İZMİR - Yaz aylarının "doğalı" haline gelen orman yangınları, bu yılda önlemlerin yetersizliği, geç müdahale ve küresel ısınmanın etkisiyle birçok kentte hektarlarca ormanı yok etti. OGM verilerine göre, yangınlar geçen yıla göre 5 kat arttı.
Küresel ısınmanın etkisiyle yaz ayları her geçen yıl sıcaklık rekorları kırarken, çevresel etkiler nedeniyle yaşanan orman yangınları da artıyor. Sıcaklık rekorlarının kırıldığı Haziran ayı içerisinde Ege'den Akdeniz'e, Marmara'dan Kurdistan'a yüzlerce yangın yaşandı. Orman Genel Müdürlüğü'nün açıklamasına göre, 1-21 Haziran tarihleri arasında 399 yangın kayıtlara geçti. Bu sayı geçen yılın aynı döneminde 84'tü. Yine geçen yıl bu dönemde yangınlardan 41 hektar, bu yıl ise 2 bin 548 hektar ormanlık alan zarar gördü. Geçen yıl orman dışı 155 yerde yangın çıkarken, bu yıl 551 yerde orman dışı noktada yangın yaşandı.
Yangınlar artarken, müdahalede geç kalınması, teknik ekipman ve yangın söndürme uçaklarının eksikliği ise hasarı daha da büyüttü. Ortaya çıkan tabloya dair ise iktidar ne sorumluluk ne de suçluluk duyuyor. CHP, DEM Parti, Saadet Partisi ve İYİ Parti'nin orman yangınlarının araştırılmasına dair 25 Haziran'da ayrı ayrı verdiği önergelerin tamamı AKP ve MHP'lilerin oylarıyla reddedildi.
KURDİSTAN’DAKİ YANGINA MÜDAHALE EDİLMEDİ
Haziran ayında yaşanan en büyük yangın ise 20 Haziran gecesi başlayan ve ertesi gün sabaha karşı söndürülen Amed’in Xana Axpar (Çınar) ile Mêrdîn’in Şemrex (Mazıdağı) ilçeleri arasındaki köylerde çıkan yangındı. Eskiyen elektrik telleri ve direklerinden çıktığı saptanan yangına, helikopterlerin gece görüşü olmadığı gerekçesiyle müdahale edilmedi. Yurttaşların kendi çabalarıyla söndürmeye çalıştığı yangında 15 kişi yaşamını yitirdi. Tarım ve Orman Bakanlığı'nın açıklamasına göre, 14 bin 900 dekarlık alan yandı, 924 hayvan öldü, onlarca hayvan yaralandı. Hasadı yapılan buğday ve diğer ürünler zarar gördü.
MELETÎ VE SEMSÛR’DA YANGIN
Yanı sıra Meletî’nin Pütürge ilçesinde 26 Haziran'da 3 ayrı ormanlık alanda yaşanan yangınlarda 400 dönümlük alan zarar gördü. Çam ve meşe ağaçlarının olduğu alana yayılan ve yerleşim alanlarına yaklaşan yangın, havadan ve karadan yapılan müdahalelerle kontrol altına alındı. Aynı gün kentte başka yangınlarda çıkarken, Malatya İtfaiye Daire Başkanlığı sabah saat 09.00’dan gece yarısına kadar toplam 89 yangın ihbarı aldığını açıkladı.
Semsûr’un Alduş (Gerger) ilçesinde de 27 Haziran’da sabaha karşı ormanlık alanda başlayan yangın önce söndürüldü. Ancak kısa bir süre sonra tekrar başlayan yangın günlerce devam etti. Yangın rüzgarın da etkisiyle geniş bir alana yayıldı. 28 Haziran'da Sincik ilçesine bağlı Sakız köyü yakınlarında kuru otlardan başlayan ve ormana sıçrayan yangın ise bir süre sonra kontrol altına alındı ancak 30 dönümlük alandaki ağaçlar zarar gördü.
BİRÇOK KENTTE YANGIN
Yine Xarpêt’in Sîvrîce ilçesi ile Maden beldesi, Amed'in Xana Axpar, Çermûg ve Xani ilçeleri, Dêrsim'in Pilemûriye, Elih'in Hezo (Kozluk), Çewlîg'in Dara Heni (Genç) ve Gêxî (Kiğı) ilçeleri, Sêrt'in Xizxêr, Mêrdîn’in Dêrik, Nisêbîn (Nusaybin), Artuklu ve Mehsert (Ömerli) ilçeleri, Semsûr'un Çilîkan (Çelikhan) ilçesinde yangın yaşandı. Yangınlar kısa sürede kontrol altına alınırken, özellikle Dêrik’te çıkan yangın yerleşim yerlerini tehdit etti, evler boşaltıldı. Dîlok’un Belkîs (Nizip) ilçesinde 21 Haziran'da çıkan yangında ise 5 hektar tarım arazisi ile 10 dönüm ormanlık alan kül oldu. Suriyeli mültecilerin kaldığı barınma merkezindeki 2 konteyner ve bir yakıt deposu zarar gördü.
MARMARA: ÇANAKKALE'DE 575 HEKTAR YANDI
Haziran ayındaki bir başka büyük yangın ise Marmara bölgesindeki Çanakkale'de yaşandı. 18 Haziran'da tarihi Gelibolu Yarımadası'nda yer alan Eceabat ilçesine bağlı Kumköy köyü yakınlarında çıkan ve 20 saat süren yangında 575 hektarlık alan yandı. Yangın süresinde Çanakkale Boğazı gemi trafiği, kuzey-güney tek yönde ve geçici olarak askıya alındı, Gelibolu Tarihi Alanı ziyarete kapandı.
20 Haziran'da Ezine ilçesi Kiremitoba Mahallesi'nde çıkan yangında da tedbiren yurttaşlar tahliye edilirken, 3 katlı bir ev, ahır ve yem deposu yanarak kullanılamaz hale geldi. 26 Haziran'da Ayvacık ilçesinde makilik alanda çıkan yangın ise rüzgarın etkisiyle bir anda büyüdü ve hızla ilerleyerek Assos Antik Kenti'ne sıçradı. 1 köyün de boşaltıldığı yangın bir süre sonra kontrol altına alındı. Öte yandan Çanakkale'nin Bigadiç, Bayramiç ve Eceabat ilçelerinde yangınlar yaşandı.
Marmara'da ayrıca Kırklareli'de çıkan yangında 10 dekar orman ile 5 dekar hasat edilmiş buğday tarlası yanarken, Edirne'nin Keşan, Bursa'nın Büyükorhan, Sakarya'nın Akyazı, Balıkesir'in Balya, Susurluk, Kepsut, Altıeylül, Bandırma, Burhaniye, Karesi ve İvrindi ilçelerinde de orman yangınları yaşandı.
EGE: UŞAK SAATLERCE YANDI
Yaz aylarında yangınların en fazla yaşandığı bölgelerden birisi olan Ege'de ise İzmir Orman Bölge Müdürlüğü, İzmir ve Manisa'da 1-21 Haziran döneminde 45 adet orman ve 120 adet kırsal yangın yaşandığını bildirdi. Bu yangınlar İzmir'in Seferihisar, Bergama, Dikili, Gaziemir, Torbalı, Çeşme, Kemalpaşa ve Bornova ilçelerinde yaşanırken, Dikili'de Çandarlı'da yaşanan yangın bölgede bulunan siteleri de tehdit etti. Manisa'da yaşanan en büyük yangın 21 Haziran'da Salihli ilçesinde çıkan ve yaklaşık 15 saat süren orman yangınıyken, bu yangında 300 hektarlık alan yandı. Yine Manisa'nın Kula, Şehzadeler ve Yunusemre ilçelerinde de yangınlar yaşandı.
Bölgede yaşanan en büyük yangın ise Uşak Merkez ilçesi Akbulak Köyü'nde çıkan ve 40 saat süren yangın oldu. Hacışerifler, Velibeyler ve Çamurak mahallelerinde evlerin de boşaltıldığı yangında hektarlarca tarım ve orman alanı yandı. Bölgede yine Uşak'ın Ulubey ilçesinin yanı sıra, Muğla'nın Milas, Menteşe, Denizli'nin Buldan ve Babadağ, Afyon'un Merkez, Kütahya'nın Merkez, Aydın'ın Kuyucak, Koçarlı, Bozdoğan ve Didim ilçelerinde de orman yangınları yaşandı. Aydın Kuyucak'taki yangında 300, Bozdoğan'daki yangında 22 dönüm, Muğla Milas'ta ki yangında ise 1 dönüm ormanlık alan yandı.
DİĞER BÖLGELER
Ay içerisinde Konya'nın Beyşehir, Adana'nın Aladağ, Kozan ve Feke, Mersin Gülnar, Erdemli ve Mut, Antalya'nın Alanya ve Manavgat, Kastamonu'nun Cide ve Sinop'un Saraydüzü ilçesinde de yangınlar çıktı. Mersin Erdemli'de 10, Sinop Saradüzü'nde çıkan orman yangınında 3 buçuk hektar alan yandı. Yine Bartın'ın Kurucaşile ilçesinde şiddetli rüzgar nedeniyle kopan elektrik tellerinin yarattığı kıvılcımların ardından çıkan orman yangını da kısa sürede söndürüldü.
MA / Tolga Güney